وام فوری (Flash loans) چیست؟ چگونه در دیفای وام سریع بگیریم
- وام فوری (Flash loans) چیست؟
- وام فوری (Flash loans) در دیفای چیست؟
- استفاده از وام فوری برای معاملات آربیتراژ
- حمله Flash Loan چیست؟
- دلایل اصلی در تعداد بالای حملات فلش لون
- استفاده از اواکل های غیر متمرکز برای مقابله با حملات فلش لون
- مزایا و معایب وام فوری (Flash loans)
- محدودیت ها و ریسک های وام فوری (Flash loans)
- چگونه در دیفای وام فوری (Flash loans) بگیریم؟
وام فوری (Flash loans) یک وام بدون وثیقه است که پذیرش، اجرا و بازپرداخت آن همه در یک تراکنش اتفاق میافتند؛ تمام این فعالیت‌ها نیز توسط یک قرارداد هوشمند تعریف، کنترل و اجرا می‌شوند. اگر شرایط و میزان تراکنش به نحوی باشد که امکان باز پرداخت وام را فراهم نکند، قرارداد هوشمند به صورت خودکار وام را کنسل می‌کند.
وام فوری (Flash loans) به زبان برنامه‌نویسی، مجموعه ای از If-thenها است که شرایط را در کدهای سلسله مراتبی می‌گنجاند. از طریق این کدها و شرایطی که پلتفرم ایجاد می‌کند، کاربران می‌توانند انواع مختلف وام ها با بهره ها و توافقات زمینه ای مختلف را تعریف کنند و قرارداد های هوشمند آن ها بدون نیاز به هیچ نهاد واسطه ای اجرا شوند.
از زاویه‌ای دیگر اگر به وام فوری (Flash loans) نگاه کنیم، می‌توان آن را یک تکنیک آربیتراژ دانست که با ترکیبی از قرارداد های هوشمند خود-اجرا، یک ریسک برد و باخت هیجان انگیز برای حرفه ای‌ها تعریف می‌کند. با این حال، عدم نیاز به وثیقه و اجرای هم زمان تمام مراحل وام فوری (Flash loans) ، همیشه گیج‌کننده بوده و دلیل اصلی انتشار این مقاله برطرف کردن این سردرگمی در میان معامله گران است.
بیشتر بخوانید: برای بدست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد رمز ارزها ، مقاله جامع ارز دیجیتال چیست ، را در پارسیان کریپتو مطالعه کنید !
وام فوری (Flash loans) چیست؟
وام فوری (Flash loans) یک قرض بدون وثیقه است، یعنی به دارایی پشتیبان برای ارائه وام نیازی نیست و تقریبا نیاز به هیچ سنجش اعتباری، هویتی یا مالی، وجود ندارد. در این ساختار از وام دادن، شما قدرت مالی خود را از دارایی های کریپتویی می‌گیرید که برای انجام یک معامله در بازار های ارز دیجیتال تعریف و در قالب یک قرارداد هوشمند به شما تعلق می‌گیرند.
بنابراین، شما باید خیلی حرفه ای باشید تا بتوانید فرصت های سرمایه گذاری و معامله کریپتوها را به صورت لحظه‌ای تشخیص دهید؛ بخصوص، وقتی فرصت موجود در سود آوری را تشخیص دادید، باید با قدرت دارایی کریپتو خود اقدام به خرید کنید و اگر این قدرت را نداشته باشید، میتوانید از وام دهندگان دیفای قرض بگیرید.
Aave یک پروتکل دیفای بود که در سال 2020 اولین قدم اجرایی را در تعریف وام آنی برای بازار های ارز دیجیتال برداشت. بنابر این و تنها 2 سال پس از شروع فعالیت آن‌ها، وام فوری (Flash loans) هنوز در مراحل گسترش و تکامل خود هستند و همچنان به تحولات بیشتری تا بهینگی نیاز دارند.
اما چگونه می‌توان در لحظه یک فرصت را تشخیص داد، در لحظه وام گرفت و در لحظه آن را پس داد؟ این وقایع آنی به یک فرایند هوشمند نیاز دارند که در ادامه به آن می‌پردازیم و آناتومی Flash Loan را با جزئیات بیشتری توضیح می‌دهیم.
وام فوری (Flash loans) در دیفای چیست؟
برای پرداخت وامی که به هیچ وثیقه و تضمینی نیاز ندارد، باید یک ساختار هوشمندانه طراحی شود؛ این ساختار هوشمندانه تنها بر روی یک پلتفرم بلاک‌چین با امکان استفاده از قرار دادهای هوشمند و معکوس کردن فعالیت‌ها (کنسل کردن تراکنش‌ها) قابل تعریف است.
برای عملکرد وام فوری (Flash loans) در دیفای به یک پلتفرم ارائه وام، مجموعه‌ای از وام دهندگان و مجموعه‌ای از وام گیرندگان نیاز است. برای مثال Aave یک پلتفرم وام آنی در دیفای است که این دو گروه از فعالان کریپتو را گرد هم می‌آورد و با اتصالی از جنس قرارداد هوشمند تعامل مالی بین آن‌ها را ممکن می‌سازد.
در ابتدا، وام گیرنده تقاضایی (مثلا 10000 اتر) را در پلتفرم تعریف می‌کند. سپس پلتفرم تقاضا را به صورت اعلانی به وام دهندگان ارائه می‌دهد و منتظر پاسخ می‌شود. به محض قبول وام از جانب یکی از آن‌ها، فرایند تعریف Flash Loan آغاز می‌گردد.
در قرارداد هوشمند یک فرایند معکوس‌پذیر برای تمام فعالیت‌های مالی تعریف می‌گردد که قرار است با وام انجام شوند. به عبارتی، قرارداد هوشمند از جانب دوطرف قرارداد وام، مسئول انجام معامله ای می‌شود که وام برای آن تخصیص یافته است.
اگر پس از انجام تمام مراحل تراکنش، امکان بازپرداخت به موقع وام وجود نداشته باشد، تمام فعالیت‌ها معکوس می‌شوند، انگار هرگز وامی پرداخت نشده است. درصورت انجام تراکنش اما، پلتفرم و وام دهنده درصدی از نتیجه نهایی تراکنش را به عنوان سود برمی‌دارند و مابقی به وام گیرنده پرداخت می‌شود.
استفاده از وام فوری برای معاملات آربیتراژ
معامله آربیتراژ فرایندی است که در آن، معامله‌گر یک دارایی را در یک بازار (صرافی) خریداری و در بازار دیگری که در آن اختلاف قیمت کوچکی برای این دارایی وجود دارد می‌فروشد و از این اختلاف سود می‌کند. به عبارتی، ارزان می‌خرد و یک قدم آنطرف تر، گران تر می‌فروشد.
وام فوری (Flash loans) یک ابزار فوق‌العاده برای ایجاد قدرت مالی بیشتر و ارتقاء سود حاصل از فرصت آربیتراژ است. به عبارتی، وقتی می‌دانید که در دو صرافی غیر متمرکز مختلف یک کریپتو قیمت متفاوتی دارد، میتوانید وام آنی بگیرید، در بازار ارزان تر بخرید و در بازار گران تر بفروشید.
برای مثال، اگر اختلاف قابل توجهی در قیمت LINK مشاهده کردید، میتوانید از وام فوری (Flash loans) برای خرید آن در Uniswap استفاده کنید و با فروش آن در FTX سود کنید. درنهایت، وام را پس می‌دهید و مابقی سود (پس از پرداخت سود وام) را برای خود نگه می‌دارید.
تأمین مالی یا وام مجدد
گاهی این امکان وجود دارد که شما از نرخ‌های بهره مختلف در پلتفرم های وام دهنده متمایز، به نفع خود بهره برداری کنید. بخصوص، کسانی که تخصص آن‌ها ارائه وام فوری (Flash loans) است با این فرایند آشنایی بیشتری دارند و با کمترین میزان ریسک سود خوبی برای خود حاصل می‌کنند.
در این حالت، شما یک وام فوری (Flash loans) را از یک پلتفرم، مثلا Aave، با نرخ بهره 5 درصد دریافت می‌کنید و همان وام را در پلتفرم دیگری، مثل DyDx، با نرخ بهره 8 درصد قرض می‌دهید. از این طریق، 3 درصد سود باقی می‌ماند که پس از پرداخت حاشیه سود در پلتفرم های مختلف، شما مابقی سود را دریافت می‌کنید.
بیشتر بخوانید: برای آشنایی با صرافی غیر متمرکز ارز دیجیتال ، مقاله صرافی غیرمتمرکز چیست ، را در پارسیان کریپتو مطالعه کنید !
حمله Flash Loan چیست؟
در مقابل آفرهای زیادی که وام آنی به معامله‌گران و قابلیت آن‌ها در استفاده از فرصت‌ها می‌دهد، این شیوه از تأمین سرمایه از شاخص ترین منابع تولید حملات کلاهبر داری و سوءاستفاده در بازارهای رمز ارز است. حمله فلش لون از جمله این تهدیدات است که منشأ تولید بسیاری از حباب‌های قیمت در کریپتوهای مختلف است.
بیشتر از 500 میلیون دلار دارایی تنها در بازه دو ساله 2020 و 2021 ازطریق این حباب سازی ها به غارت رفت و وام های آنی از مهم ترین عاملان ایجاد چنین فرصت های کلاهبرداری بودند. مراحل زیر شیوه پیاده سازی یکی از این فرایند های حباب سازی را توضیح می‌دهند.
- دریافت حجم قابل توجهی از توکن های X در قالب یک فلش لون
- استفاده از یک صرافی غیر متمرکز برای معامله توکن های X با توکن های Y: این فعالیت باعث افزایش قیمت Y و کاهش قیمت X می‌شود
- استفاده از توکن های Y برای دریافت وام کلان در یک پروتکل DeFi که این توکن را به عنوان اعتبار اولیه و بومی خود شناسایی کرده است و از اعتبار آن برای پرداخت وام استفاده می‌کند. با استفاده از وام دریافتی، حجم بیشتری از توکن X خریداری می‌شود
- با استفاده از توکن های خریداری شده (از نوع X) بازپرداخت وام صورت می‌گیرد و مابقی آن به عنوان سود برای معامله‌گر صرفه‌جویی می‌شود
دلایل اصلی در تعداد بالای حملات فلش لون
هکر هایی که با فضای دیفای آشنایی کافی دارند (و برنامه نویسان توانایی نیز هستند) از فلش لون‌ها برای اجرای حملات مختلف و مشابه با نمونه بالا استفاده می‌کنند. اصلی ترین دلیل جذابیت این شیوه از حمله در دنیای رمز ارز، عدم نیاز به سرمایه گذاری و قدرت اعتباری لازم برای دریافت این وام ها است.
همچنین، این وام ریسک کمتری برای حمله کننده به‌همراه دارد و به نوعی، او مرتکب دزدی یا نقض قوانین نمی‌شود، بلکه آن‌ها را دور می‌زند. برای انجام یک حمله فلش لون هرآنچه شما نیاز دارید یک کامپیوتر، اتصال به اینترنت و نبوغ کافی برای خلق شیوه های جدید در سوء استفاده از سیستم است.
استفاده از اواکل های غیر متمرکز برای مقابله با حملات فلش لون
ایراد اصلی پلتفرم های ارائه‌دهنده فلش لون‌ها، وابستگی آن‌ها به یک صرافی غیرمتمرکز خاص و یک سیستم قیمت‌گذاری (یا استعلام قیمت) متمرکز است. درواقع این سیستم قیمت‌گذاری و تشخیص سود و ارزش معاملات است که فضا را برای حملات فلش لون ایجاد می‌کند.
با استفاه از اواکل های غیر متمرکز مانند چین لینک و پروتکل band، پلتفرم های ارائه تسهیلات وام می‌توانند قیمت‌ها را از سراسر بازار رمز ارز جمع‌آوری و امکان سوءاستفاده را به حداقل برسانند. همچنین، این شیوه از استعلام شرایط و قیمت‌ها، با ذات غیر متمرکز دیفای تطابق بیشتری دارد و با دیگر ساختارهای بلاک‌چین سازگارتر است.
علاوه براین، باید سازگاری بیشتری بین پلتفرم های وام دهنده ایجاد شود و حاشیه سود، قیمت و حجم وام ها محدود گردد. از این طریق، فرصت های کلاهبرداری با حرکت از اتمسفر یک پلتفرم به دیگری کم می‌شود و هکرها با شبکه قدرتمند تری از پروتکل ها مواجه می‌شوند.
بیشتر بخوانید: برای آشنایی با سرمایه گذاری در ارز ها و پروژه های دیفای ، مقاله دیفای (DeFi) چیست ، را در پارسیان کریپتو مطالعه کنید !
مزایا و معایب وام فوری (Flash loans)
- بدون نیاز به وثیقه: برخلاف سیستم بانک داری سنتی، در این شیوه از ارائه تسهیلات، معامله‌گر به هیچ وثیقه و سرمایه اولیه نیاز ندارد. آن‌ها حتی به توضیح و تثبیت اعتبار خود نیز نیاز ندارند و تقریبا هرکسی با دانش کافی از کریپتو و دنیای قراردادهای هوشمند، می‌تواند از پلتفرم‌هیا وام دهنده وام بگیرد.
- معاملات آنی: از لحظه دریافت وام تا تحویل، اجرای معامله و برداشت و تقسیم سود، مراحل به صورت آنی (Flash) پیاده‌سازی می‌شوند و از این طریق، کاربر سرعت و دقت بیشتری را در معامله تجربه می‌کند و خطای انسانی حداقل می‌شود.
- استفاده از Smart Contracts: به دلیل استفاده از قراردادهای هوشمند، تمام بلاک‌چین‌هایی که از این ساختار برای معاملات و تعریف محصولات و خدمات خود بهره می‌گیرند، می‌توانند سیستم دریافت و پرداخت وام آنی را نیز به ابزارهای مالی خود اضافه کنند.
بیشتر بخوانید: برای آشنایی با نوشتن کد هایی قابل اعتماد ، مقاله قرارداد هوشمند (Samrt Contract) چیست ، را در پارسیان کریپتو مطالعه کنید !
محدودیت ها و ریسک های وام فوری (Flash loans)
- پیچیدگی نسبی تعریف آن: چنانکه عنوان شد، فلش لون تقریبا همان قرارداد هوشمند برای ارائه تسهیلات اعتباری است. بنابراین، تنها معامله‌گرانی می‌توانند از آن بهره ببرند که با برنامه‌نویسی یا استفاده از پلتفرم‌های تعریف قرارداد هوشمند آشنا هستند.
- حضور بی وصف bot ها: متأسفانه، پلتفرم‌های تعریف وام سرشار از ربات‌های معامله‌گری هستند که قابلیت بالایی در ایجاد حفره‌ها و حباب‌های معاملاتی بزرگ دارند. این ربات‌ها تجهیز می‌شوند تا فرصت‌های آربیتراژ را تشخیص و با ایجاد اختلال در بازار، از نوسانات شدید سود کنند.
- هک های مکرر: می‌توان گفت که شاخص‌ترین مسیر در بروز هک های کریپتویی مختلف در بستر بلاک‌چین، همین وام‌های آنی هستند که به هکرها با قابلیت‌های بالا در برنامه‌نویسی اعتبار لازم برای سوءاستفاده از دنیای رمزارز را می‌دهند.
بیشتر بخوانید: اگر علاقمند هستید راجب ۸ سرقت میلیون دلاری ارز دیجیتال بیشتر بدانید، میتوانید از مقاله هک های بزرگ تاریخ کریپتو در در پارسیان کریپتو بهره ببرید !
چگونه در دیفای وام فوری (Flash loans) بگیریم؟
اگرچه وام فوری (Flash loans) کارایی بالایی دارند و بسیار رایج شده‌اند، اما در تمام پلتفرم های مبتنی بر بلاک‌چین قابل تعریف و دریافت نیستند. موارد زیر شاخص ترین پلتفرم هایی هستند که امکان ارائه وام آنی را فراهم می‌کنند. دقت کنید که این پلتفرم ها پل هایی به بازار رمزارز و معاملات مختلف کریپتو هستند که کاربران خود را با وام های مختلف قدرت می‌بخشند.
- Aave
Aave پیشتاز دنیای وام فوری (Flash loans) است؛ Aave V1 پروتکلی است که به شما امکان دریافت وام با نرخ بهره ثابت و متغیر را می‌دهد و Aave V2 امکان دریافت وام با نرخ بهره ثابت و متغیر توأم را می‌دهد. با استفاده از پلتفرم Aave شما قدرت آربیتراژ گیری بسیار بالایی دارید و امکان سواپ وثیقه بدون نیاز به پرداخت هم زمان وام نیز فراهم است.
دیگر پلتفرم های قابل‌توجه شامل موارد زیر هستند:
- Uniswap
- DyDx
جمع بندی
وام فوری (Flash loans) یک روش مالی با ساختار اولیه ساده اما کاربردهای پیچیده در بازارهای کریپتو است. با استفاده از Flash Loan هرکسی که علاقه‌مند به فعالیت در دنیای رمزارز باشد می‌تواند سرمایه لازم برای بهره‌گیری از فرصت های سرمایه‌گذاری را برای خود قرض بگیرد (البته باید پیش نیازهای لازم برنامه نویسی و استفاده از قرارداد هوشمند را داشته باشد).
مهم‌ترین ویژگی یک وام فوری دریافت، استفاده و بازپرداخت توأم آن است. به عبارتی، قرارداد هوشمندی که وام را تعریف می‌کند از یک نقطه آغازین و دریافت وام تا لحظه بازپرداخت آن، صلاحیت وام‌دهنده را بدون هیچ اعتبارسنجی و وثیقه‌ای رصد می‌کند. اگر در افق معامله امکان بازپرداخت وام نباشد، تمام فرایند معکوس می‌شود و انگار هرگز وامی تعریف نشده بود.
اصلی ترین عیب این پروتکل های تأمین سرمایه، سوءاستفاده هایی تحت عنوان حملات فلش لون است که به هکرها و کلاهبرداران دنیای دیفای این امکان را می‌دهند که روند معاملات را دستکاری و از قدرت حاصل از دریافت وام برای ایجاد اختلاف غیر واقعی در قیمت‌ها و سود نامتعارف استفاده کنند.
وام فوری (Flash loans) در روزهای اول تعریف و توسعه خود هستند و همچنان ، فضای عظیمی برای بهبود آن‌ها وجود دارد. مهم‌ترین بخش تکاملی از این ابزار های مالی، تشخیص حملات در پلتفرم های وام دهنده و ممانعت از سوء استفاده‌های متناظر است.
سوالات متداول
1- وام فوری (Flash loans) چیست؟
وام فوری (Flash loans) یک وام آنی و بدون وثیقه است که پذیرش، اجرا و بازپرداخت آن همه در یک تراکنش اتفاق میافتند.
2 – ضمانت و شرایط وام فوری از چه طریقی انجام می‌شود؟
شرایط دریافت، ضمانت پرداخت اقساط، همه و همه در قرارداد هوشمند یا همان Smart contract تعریف می‌شود.