توکن گیتینگ چیست؟ بررسی کابرد و مزایای Token gating

روز به روز، در حوزه تکنولوژی و فناوری شاهد اتفاقات جالب و کاربردی هستیم. توکن گیتینگ یکی از همان فناوری‌های مدرن و به روز است که میتواند کاربرد قابل توجهی برای کاربران داشته باشد. به طور خلاصه میتوان گفت؛ با استفاده از توکن gating  امکان دسته بندی انواع دسترسی‌ها به رویدادهای آنلاین و آفلاین فراهم خواهد شد. کاربران با استفاده از این نوع توکن، وظیفه دارند در مقابل خدمت یا امکاناتی که میگیرند، توکن مخصوصی بدهند.

به بیان ساده‌تر؛ اگر کاربری قصد وارد شدن به یک رویداد و یا دسترسی به منابع دیجیتال را داشته باشد، ولت او از طریق بلاکچین کنترل شده و پس از اطمینان از وجود توکن‌های خاص، اجازه دسترسی به او داده خواهد شد.

در بسترهای قبلی افراد بدون اجازه میتوانستند دسترسی کاملی به خدمات و امکانات داشته باشند. همین دسترسی کامل باعث بروز مشکلاتی در این زمینه می‌شد. پایین آمدن ارزش خدمات به واسطه در دسترس بودن دائمی آن این تفکر را در اذهان پدید می‌آورد که هیچ ارزشی برای خدمات وجود ندارد و کاربران از هزینه کردن برای چنین امکاناتی خودداری میکردند.

زمانی را تصور کنید که یک کاربر برای یک محتوا، زحمت زیادی کشیده است تا بتواند در زمان مناسب، درآمد مطلوبی از آن به دست آورد. دسترسی‌های بدون اجازه به محتوای این فرد باعث میشود تا حق انحصار از فرد سازنده ساقط شده و همچنین ارزش و اعتبار محتوای او نیز، تا حد زیادی افت پیدا کند. به واسطه چنین مشکلاتی، token gating وارد میدان شد و از وقوع چنین مسئله‌هایی ممانعت نمود.

توکن گیتینگ چیست؟

توکن گیتینگ چیست؟ توکن گیتینگ در حالت کلی، برای محدود نمودن برخی از دسترسی‌ها به خدمات است. اگر یک مجموعه بخواهد خدمات و محصولات خود را فقط به یک کاربر خاص اختصاص دهد، از توکن gating استفاده میکند.

دسترسی اختصاصی همراه با امتیازات مخصوصی همراه خواهد بود. هولدرهای رمز ارزها بیشترین سود را از چنین بسترهایی میبرند. دلیل آن هم، سرمایه گذاری بالای آنها در رمز ارزها با دارایی‌ها و موجودی‌های مختلف است. علاوه بر این؛ هولدرها به واسطه در اختیار داشتن توکن‌های غیر مثلی مانند ان اف تی‌ها NFT و توکن‌های مثلی مانند بیت کوین میتوانند منابعی را که محدودیت دسترسی دارند، در اختیار بگیرند.

با این حساب، با استفاده از توکن‌های غیر قابل تعویض و قابل تعویض خاصی میتوان به این رویدادها وارد شد و دسترسی به این کالاها را در اختیار گرفت. هولدرها هم به واسطه قراردادی که دارند و با توجه به مفاد ارائه شده در آن چنین حقوقی دارند.

همه افراد نمیتوانند از قابلیت‌های توکن گیتینگ استفاده کنند. تنها افراد و مجموعه‌هایی میتوانند از مزایای چنین توکن‌هایی بهره مند شوند که کالاها و خدمات خاصی عرضه میکنند و در برگزاری رویدادهای آفلاین و آنلاین مهم پیشتاز هستند.

کانال‌های دیسکوردی که در عصر حاضر یکی از گسترده‌ترین پلتفرم‌‌‌ها برای ارتباط کاربران مبدل شده میتواند گزینه مناسبی برای token gating باشد. چرا که گیمرها در این بستر میتوانند با در اختیار گرفتن توکن‌های اختصاصی به بازی و تعامل با دیگران دستیابی کامل داشته باشند.

با استفاده از توکن‌های گیتینگ افراد، علاوه بر این نوع بازی‌ها میتوانند از خدمات، جنس‌ها، رویدادهای متاورس و بسیاری موقعیت‌ها و فرصت‌های دیگر نهایت استفاده و بهره وری را داشته باشند.

بیشتر بخوانید : توکن چیست

نحوه عملکرد توکن گیتینگ

نحوه عملکرد توکن گیتینگ در قالب بلاکچین‌ها و توکن‌های مربوط به آنها انجام میشود. قراردادهای هوشمند مهمترین پلتفرم برای اجرای چنین توکن‌هایی هستند. برای اینکه کاربران بخواهند از این توکن‌ها استفاده کنند باید ولت خود را به برنامه‌های توزیع شده مانند دی اپ‌ها DApps و یا بلاکچین‌ها، وصل کنند.

بیشتر بخوانید : DApps چیست

بعد از اتمام این مرحله، تایید تراکنش بدون کارمزد به عهده کاربر خواهد بود. با تایید چنین تراکنشی، ولت کاربر هم تایید خواهد شد. به عبارتی انجام چنین پروسه‌ای، به منزله‌ی اطمینان از این موضوع است که کاربر، کلید خصوصی ولتی را که در حال تایید آن است، در اختیار دارد. مرحله‌ بعدی، اطمینان از وجود دارایی‌ها در ولت است. در مرحله آخر به محض تایید دارایی‌ها و توکن‌های مرتبط با پلتفرم، امکان دسترسی به کاربر داده خواهد شد.

استفاده از توکن‌ها چه در حالت غیر مثلی و چه در نوع مثلی فقط به واسطه یگانه و منحصر بودنشان است. دانستن این نکته هم خالی از لطف نیست که توکن‌های غیر مثلی یا همان NFTها ارزش و محبوبیت بالایی از توکن‌های مثلی مانند توکن‌های بر پایه استاندارد ERC-20 دارند.

دلیل این امر، با ارزش بودن توکن‌های غیر مثلی به خاطرِ تبدیل شدن رمز ارزها و ان اف تی‌ها به پسورودها، کارت‌های عضویت، کدهای احراز هویت و … است. در برنامه‌هایی مانند اسپاتیفای Spotify، شاپیفای Shopify دیسکورد Discord ، بلیط کنفرانس VeeCon از توکن‌های گیتینگ استفاده میکنند.

کاربرد token gating

در مورد نحوه عملکرد توکن گیتینگ صحبت‌هایی کردیم، کاربرد token gating هم با توجه به جذابیت بالایی آن قابل بحث و بررسی است. برای اینکه بتوانیم از کاربردهای هیجان انگیز این نوع توکن‌ها استفاده کنیم، نیاز داریم تا از ارتقا دهنده‌های متخصص در زمینه استفاده کنیم. آنها میتوانند سیستم token gating را طراحی و راه اندازی کنند.

مجموعه‌ها در این باره میتوانند از توسعه دهنده‌ها بخواهند تا سیستم را طوری طراحی کنند که کاربران را مجبور کند تا از قوانین خاصی پیروی کنند.

کانال‌های دیسکورد که قبلا به آنها اشاره کردیم هم یک روش کاربردی دیگر برای استفاده از این نوع توکن‌هاست. اعتبار سنجی کاربران با استفاده از طراحی ربات در این پلتفرم هم میتواند کاربرد توکن‌های گیتینگ را افزایش دهد. حتی اگر از این روش استفاده کنید دیگر نیازی به استخدام و به کار گیری ارتقا دهنده هم نخواهید داشت.

پروژه‌های توکن گیتینگ

پروژه‌های توکن گیتینگِ بسیاری در حوزه بلاکچین‌ها اقدام به فعالیت می‌کنند. تجربه‌های آنلاین نیز در دسته پروژه‌های token gating هستند. در این بستر همانطور که از نامش پیداست، تجربه‌های افراد به صورت آنلاین در اختیار همدیگر قرار میگیرد.

تجربه‌های موجود در رویدادها و دنیای متاورس مانند بازی‌ سند باکس و بازی دیسنترالند از جمله پروژه‌های این نوع توکن هستند. همچنین افراد با استفاده از تجربه آموزشی Ledger Quest میتوانند آگاهی‌های خود را در مورد بلاکچین افزایش دهند و آموزش‌های کاربردی در این زمینه فراگیرند.

رویدادهای آنلاین و آفلاین در قالب کنسرت‌ها و دورهمی‌ها هم میتواند نمونه‌ای از پروژه‌های توکن گیتینگ باشد. صنعت توکن‌های غیر مثلی جذابترین گزینه برای چنین مهمانی‌هایی است. برگزاری دورهمی‌ها و پارتی‌های لاکچری به واسطه محدود کردن ورود برخی کاربران مهمترین هدفی است که در چنین پروژه‌هایی دنبال میشود.

مرده فلاز Dradfellaz  اثر آواتاری است که در قالب توکن غیر مثلی فعالیت میکند و دورهمی این نوع توکن را در سال 2020 انتشار داده شد. برای اینکه کاربران در این رویداد شرکت‌ می‌کردند نیاز به در اختیار داشتن مالکیت توکن ان اف تی Dradfellaz  داشتند. هنرمندان و افراد برجسته میتوانند از قابلیت چنین بسترهایی برای ارائه هنر خود به کاربران علاقه مند استفاده کنند.

همانطور که پیش تر گفته شد، شاپیفای بستر مناسبی برای توکن گیتینگ است. پس، افراد کالاها و خدمات خود را در این بستر ارائه میدهند. و از آن به عنوان یک قالب تجاری در فروشگاه آنلاین استفاده میکنند. در این پلتفرم از نرم افزار دو دِل Doodle برای توکن‌های غیر مثلی استفاده شد. همچنین در مفاد قراردادهای هوشمند هم ذکر شد که فقط کاربران و سرمایه گذاران دارای دو دِل ان اف تی، حق دسترسی به کالاها را دارند.

همان‌طور که در این مقاله توضیح دادیم، توکن گیتینگ بیشترین استفاده را برای انحصاری سازی یک رویداد دارد. معمولا شرکت‌ها، کمپانی‌ها و افرادی که قصد ارائه مطالب یا هر چیزی را به صورت انحصاری داشته باشند، از توکن گیت استفاده می‌کنند. بیشترین استفاده از این فناوری، مربوط به رویدادهای NFT، اعلام ایردراپ‌ها و سیگنال‌های معاملات ارز دیجیتال می‌شود. شما با شرکت در این رویدادها، می‌توانید از مطالب‌ها و حتی در برخی موارد، از پاداش‌های آنها استفاده کنید.

در حالت کلی، مهمترین کاربرد توکن gating  به منظور منحصر کردن یک رویداد و سمینار به افراد خاص است. این کار به واسطه استفاده از توکن‌های غیر مثلی و توزیع شده مانند NFT، سیگنال‌های معاملات رمز ارزها و ایردراپ‌ها انجام خواهد شد.

مزایا و معایب توکن gating

از مهمترین مزیت‌های توکن gating، انحصاری بودن این توکن مخصوص است که در خلال مقاله چند بار به آن اشاره کردیم. این حالت انحصاری از نظرهای مختلفی حائز اهمیت است که یکی از آنها، غربال شدن افراد است. به طوریکه تنها جامعه کوچکی از کاربران حق دسترسی به برخی رویدادها و فضای دیجیتال را خواهند داشت که لایق همان مکان و رویداد هستند.

به عبارتی، دسترسی محدود به یک رویداد باعث خواهد شد ارزش و اعتبار آن پلتفرم به همان اندازه بیشتر شود. چرا که به راحتی در دسترس همگان نیست. در صورت وجود چنین پلتفرم‌هایی فقط مخاطبان و کاربران هدف به سمت رویداد سرازیر خواهند شد و از ورود هر فرد تصادفی جلوگیری خواهد شد.

اگر مخاطبان علاقه مند و متخصص وارد چنین رویدادهایی شوند که با زحمت مجوز ورود را گرفته‌اند میتوانند باعث اتفاقات مهم و عظیم در چنین پلتفرم‌هایی باشند. دلیل آن هم داشتن علاقه و پرداخت هزینه برای کار است.

در نظر گرفتن پاداش‌هایی برای کاربران علاقه مند در توکن گیتینگ باعث خواهد شد تا آنها هم از این موقعیت خردسند باشند. در واقع از دلایل اصلی فعالیت در گیتینگ‌ها بیشتر به خاطر تخصیص پاداش به دارندگان توکن است. این پاداش میتواند یک توکن یا یک کالا باشد.

امنیت بالا برای توکن‌های گیتینگ، مزیت مهم بعدی برای آنهاست. به این صورت که با تایید دارایی توسط بلاکچین در ولت، امکان نفوذ و دسترسی افراد بدون مجوز به طور کامل سلب خواهد شد. همین موضوع امنیت توکن‌ها را افزایش میدهد.

معایب توکن‌های گیتینگ

در مقابل مزایای مختص به  token gating معایب قابل توجهی هم وجود دارد. از مهمترین مسائل و مشکلات در خصوص این توکن‌ها، حضور حداقلی کاربران در فعالیت‌ها است. دلیل آن هم محدود شدن دسترسی‌ها است. به عبارتی همین مورد که از مزایای توکن گیتینگ است در برخی موارد میتواند جزء معایب آن نیز، باشد. پس برای اینکه چنین معایبی گریبانگیر این توکن‌ها نشود، بهتر است سیاست‌های تبلیغاتی و بازاریابی حرفه‌ای را به کار بست.

مشکل مهم بعدی وجود مسائلی مانند خطرات احتمالی فنی در زمان ارتقای قراردادهای هوشمند است. به بیان ساده‌تر نگارش کدهای چنین قراردادهایی باید با دقت و حوصله تمام انجام شود. در غیر اینصورت؛ اگر کدهای اشتباهی برای قراردادها نوشته شود، امکان پایین آمدن امنیت توکن‌ها وجود دارد. پس توجه به بسترهای مناسب کدنویسی و دقت در انجام گام‌های فنی کار از ضروریات است.

خطرات فیشینگ Phishing  هم مشکل و عیب دیگری است که به این توکن‌ها وارد است. به عبارتی، محدودیت قرار دادن برای یک چیزی، انسان‌ها را نسبت به دسترسی به آن، کنجکاوتر میکند. در این صورت؛ کاربران سوء استفاده گر با اتصال به ولت  و تایید تراکنش‌های شما امنیتِ دارایی‌ها و توکن‌های‌تان را به خطر اندازند. پس امکان کلاهبرداری و هک در این شرایط قریب الوقوع است.

سخن پایانی

توکن گیتینگ موضوع اصلی مقاله امروز بود که تیم پارسیان کریپتو به طور مفصل به آن پرداخت. توکن‌هایی از این نوع باعث میشوند تا دسترسی کاربران به فضاهای دیجیتال و رویدادهای مختلف محدود شده و فقط علاقه مندان به این پلتفرم در بسترِ حاضر شده، فعال بمانند.

سوالات متداول

توکن‌های گیتینگ در چه مواردی کاربرد دارند؟

مهمانی‌های لوکس، کانال‌های دیسکورد، شاپیفای، مرده فلاز و بسیاری رویدادهای آنلاین و آفلاین مختلف، بهترین پلتفرم برای چنین توکن‌هایی هستند.

ویژگی‌های مهم token gating چیست؟

انحصاری شدن دسترسی و محدودیت در ورود به انواع پلتفرم‌های مهم از کاربردی‌ترین ویژگی‌هایی است که به این نوع توکن‌ها نسبت میدهند.

عملکرد توکن گیتینگ به چه صورت است؟

اتصال ولت کاربران به بلاکچین‌ها، تایید تراکنش‌های بدون کارمزد به منظور اطمینان دهی برای وجود کلید خصوصی کاربر، اطمینان از وجود دارایی‌ها در ولت و در نهایت دسترسی به پلتفرم مورد نظر مهمترین مراحلی هستند که در استفاده از توکن‌های گیتینگ به کار میروند.