فومو (FOMO) چیست و چطور با آن مقابله کنیم؟

 

آیا تاکنون احساس کرده اید از دیگران عقب مانده اید؟ زمانی که دیگران در اطراف شما در حال تجربه موفقیت ها، سفرها یا فرصت‌های خاص هستند و شما صرفاً نظاره گر هستید، ممکن است دچار نوعی اضطراب شوید. این پدیده با عنوان «فومو» یا ترس از جا ماندن شناخته می‌شود. در دنیای امروز که شبکه‌های اجتماعی به بخش جدایی ناپذیر زندگی تبدیل شده اند، فومو بیش از گذشته در میان افراد رواج یافته است. این احساس می‌تواند بر تصمیم گیری، رضایت شخصی و حتی سلامت روان تأثیر بگذارد. اما فومو (FOMO) دقیقاً به چه معناست؟ و برای مقابله با آن چه باید کرد؟ با ما همراه شوید تا بیشتر با سندروم فومو و کلیه موارد مربوط به آن آشنا شویم.

فومو (FOMO) دقیقاً به چه معناست؟

 فومو (FOMO) مخفف عبارت Fear of Missing Out به معنای «ترس از جا ماندن» است. این اصطلاح به نوعی اضطراب اجتماعی اشاره دارد که فرد را نگران از دست دادن فرصت ها، تجربیات یا اطلاعاتی می‌کند که دیگران ممکن است از آن بهره مند شوند. در بازارهای مالی، فومو زمانی رخ می‌دهد که سرمایه گذاران از ترس عقب ماندن از یک روند صعودی یا فرصت سرمایه گذاری، دست به تصمیم گیری‌های عجولانه و احساسی می‌زنند. چنین رفتارهایی می‌توانند منجر به خرید در قیمت‌های غیر واقعی یا فروش در زمان نامناسب شوند که در نهایت منافع مالی فرد را تهدید خواهند کرد.

تاریخچه فومو؛ فومو از کجا آمد؟

 بهتر است ابتدا به تاریخچه فومو بپردازیم. اصطلاح «ترس از دست دادن» یا همان فومو (FOMO) برای نخستین بار در سال 2000 توسط دکتر دن هرمن، استراتژیست بازاریابی، در یک مقاله پژوهشی مطرح شد. هرچند خود واژه  اختصاری FOMO چند سال بعد، یعنی در سال 2004، توسط پاتریک مک گینیس در مجله دانشگاه هاروارد مورد استفاده قرار گرفت و به مرور رواج یافت.

با اینکه سندروم فومو یک پدیده جدید در نظر گرفته می‌شود، اما ریشه‌های آن در تاریخ قابل ردیابی هستند. برای مثال، در دوران هجوم به معادن طلا در آمریکا، هزاران نفر از ترس جا ماندن از فرصتی اقتصادی، دارایی و زندگی خود را رها کردند. با ظهور شبکه‌های اجتماعی، فومو شدت بیشتری پیدا کرد، زیرا کاربران زندگی واقعی خود را با نسخه ای دست چین شده از زندگی دیگران مقایسه می‌کنند.

نشانه‌ها و عوارض فومو چیست؟

عوارض فومو چیست و چه نشانه هایی دارد؟ فومو شدن با نشانه هایی چون بررسی مداوم شبکه‌های اجتماعی، مقایسه زندگی شخصی با دیگران و احساس نارضایتی همراه است. این وضعیت می‌تواند منجر به اضطراب، افسردگی، خستگی ذهنی و مشکلات خواب شود. همچنین، افراد مبتلا ممکن است دچار افراط در برنامه ریزی، احساس انزوا یا کاهش تمرکز شوند. اگرچه فومو یک اختلال روانی رسمی نیست، اما تأثیرات منفی آن بر سلامت روان و جسم، به ویژه در دنیای پررنگ رسانه‌های اجتماعی، کاملاً مشهود است.

نشانه‌های روانی و رفتاری فومو

اگرچه فومو هنوز به عنوان یک اختلال روانی رسمی شناخته نمی شود، اما تحقیقات نشان می‌دهند که می‌تواند با مجموعه ای از نشانه‌های روانی و رفتاری همراه باشد. بر اساس گزارشی منتشر شده در سال 2021 در مجله Technological Forecasting and Social Change، افرادی که دچار فومو هستند اغلب به طور وسواس گونه شبکه‌های اجتماعی را بررسی می‌کنند تا از فعالیت‌های دیگران جا نمانند. این افراد هنگام مقایسه زندگی خود با آنچه دیگران در فضای مجازی به نمایش می‌گذارند، احساساتی مانند نارضایتی، ناامیدی یا کم ارزشی را تجربه می‌کنند. همچنین، استفاده مداوم از شبکه‌های اجتماعی منجر به خستگی ذهنی و کاهش تمرکز می‌شود.

پیامدهای جسمی و ذهنی ناشی از اختلال فومو

فومو شدن می‌تواند علاوه بر تأثیرات روانی، پیامدهای جسمی و ذهنی قابل توجهی نیز به همراه داشته باشد.به گفته دکتر ارین ووگل

روان شناس اجتماعی و استاد دانشگاه علوم بهداشت اوکلاهما، افرادی که دچار این اختلال هستند به طور افراطی برنامه ریزی خواهند کرد تا هیچ رویدادی را از دست ندهند. این رفتار اغلب منجر به خستگی جسمی، مشکلات خواب و کاهش تمرکز می‌شود. همچنین، احساساتی مانند اضطراب، افسردگی و ناراحتی‌های مزمن روانی در این افراد شایع است. در برخی موارد، اشخاص به دلیل احساس جا ماندن، دچار انزوا از جمع و فاصله گرفتن از روابط اجتماعی واقعی می‌شوند که خود بر سلامت ذهنی آن‌ها تأثیر منفی می‌گذارد.

چه عواملی باعث ایجاد فومو می‌شود؟

به نظرتان چه عواملی باعث ایجاد فومو می‌شود؟ یکی از مهم ترین پارامترها در این زمینه تأثیر شبکه‌های اجتماعی است که افراد را وادار می‌کند زندگی خود را با دیگران مقایسه کرده و احساس کنند از فرصتی مهم جا مانده اند. همچنین، عدم آگاهی از خود واقعی و نارضایتی از وضعیت فعلی زندگی می‌تواند فرد را به سمت فومو سوق دهد.

تاثیر شبکه‌های اجتماعی

شبکه‌های اجتماعی می‌توانند تأثیر زیادی بر احساسات و روان افراد داشته باشند. همان طور که دکتر ووگل اشاره می‌کند

در این فضا اغلب تنها جنبه‌های هیجان انگیز و خوشبختی افراد به نمایش گذاشته می‌شود و از اشتراک گذاری جنبه‌های معمولی تر زندگی خودداری خواهد شد. به عبارت دیگر، آنچه در شبکه‌های اجتماعی می‌بینیم ممکن است تصویری نادرست و اغراق آمیز از واقعیت باشد. این مقایسه‌های ناعادلانه می‌تواند موجب احساس ناکافی بودن، اضطراب و سندروم فومو شود، زیرا افراد فکر می‌کنند دیگران زندگی کامل تری دارند.

عدم آگاهی از خود واقعی

 تحقیقات نشان می‌دهد که اشخاصی که ترس از دست دادن فرصت‌ها و برآورده نشدن نیازهای خود را تجربه می‌کنند، اغلب احساس رضایت کمتری از زندگی دارند. به عبارت دیگر، زمانی که افراد از زندگی واقعی خود راضی نیستند، تمایل دارند بیشتر در فضای مجازی حضور داشته باشند و خود را با زندگی دیگران مقایسه کنند که این امر به تحریک اختلال فومو و افزایش احساسات منفی منجر می‌شود.

فومو چگونه بر تصمیم گیری‌های ما تأثیر می‌گذارد؟

فومو می‌تواند تأثیرات عمیقی بر تصمیم گیری‌های افراد، به ویژه در زمینه‌های مالی و زندگی روزمره، داشته باشد. یکی از نتایج رایج آن، «معامله گری احساسی» است که در آن افراد به جای تکیه بر تحلیل منطقی و استراتژی‌های مشخص، تصمیمات خود را تحت تأثیر ترس از دست دادن فرصت‌ها می‌گیرند. این باعث می‌شود که آن‌ها بدون تحقیق کافی وارد معامله شوند یا استراتژی‌های مدیریت ریسک خود را نادیده بگیرند.

واکنش‌های دیگری که به احتمال زیاد تحت تأثیر فومو شدن رخ می‌دهد، خرید دارایی‌ها در قیمت‌های بالا است؛ یعنی زمانی که قیمت‌ها اوج گرفته و ترس از افزایش بیشتر آن‌ها فرد را به خرید وادار می‌کند. همچنین، فومو می‌تواند باعث «معامله گری بیش از حد» شود، جایی که افراد به طور مداوم در تلاش برای یافتن فرصت‌های جدید هستند و این می‌تواند به ضررهای مالی منجر شود. در چنین شرایطی، افراد خطرات را نادیده می‌گیرند و از ارزیابی‌های دقیق غفلت می‌کنند.

فومو و شبکه‌های اجتماعی: رابطه ای خطرناک

رسانه‌های اجتماعی نقش بزرگی در تشدید اختلال فومو دارند، زیرا افراد معمولاً زندگی روزمره خود را با لحظات مهم زندگی دیگران مقایسه می‌کنند. پلتفرم هایی مانند اینستاگرام، توییتر و لینکدین جاهایی هستند که مردم تنها تجربیات عالی و موفقیت‌های خود را به نمایش می‌گذارند و از مشکلات یا روزهای عادی زندگی خبری نیست. این مقایسه‌ها می‌تواند حس فقدان و نارضایتی ایجاد کند. تحقیقات نشان می‌دهد که اضطراب و افسردگی می‌تواند موجب افزایش فعالیت در این فضاها شود، که خود منجر به استرس بیشتر و تقویت چرخه فومو خواهد شد.

تاثیر فومو در حوزه‌های مختلف

تاثیرات سندروم فومو را می‌توان در حوزه‌ها و بازارهای گوناگون مشاهده کرد. در بازارهای مالی، این ترس باعث تصمیمات هیجانی مانند خرید ارز دیجیتال در اوج قیمت‌ها می‌شود. در رسانه‌های اجتماعی، فومو منجر به مقایسه زندگی خود با دیگران و احساسات منفی خواهد شد. در جوانان و نوجوانان، استفاده بیش از حد از گوشی و شبکه‌های اجتماعی با افزایش فومو و اضطراب همراه است. همچنین فومو باعث می‌شود افراد در زمان‌های نامناسب وارد بازار شوند و ضرر ببینند.

تاثیر فومو در ارز دیجیتال

بازار ارزهای دیجیتال به دلیل رشدهای چشمگیر در سال‌های اخیر، یکی از زمینه‌های مستعد فومو شدن است. افراد پس از مشاهده رشدهای سریع در بازار، توقع دارند که روند صعودی ادامه یابد و سودهای کلانی کسب کنند. این طرز فکر منجر به ترس از دست دادن فرصت خرید (FOMO) می‌شود که احساسات را بر منطق غلبه داده و تصمیمات اشتباهی به دنبال دارد.

به عنوان مثال، بسیاری از افراد پس از افزایش‌های ناگهانی قیمت بیت کوین، احساس می‌کنند که فرصت‌ها را از دست داده اند و اقدام به خرید در بالاترین قیمت‌ها می‌کنند، غافل از اینکه بازار ارزهای دیجیتال همیشه نوساناتی دارد و روند آتی قیمت می‌تواند متفاوت از پیش بینی‌ها باشد. این امر نیز نشان از تاثیر فومو در ارز دیجیتال دارد.

تاثیر فومو در بازارهای مالی

بازارهای مالی مانند بورس، ارز دیجیتال، طلا و مسکن، بستری مناسب برای بروز فومو هستند؛ افراد زیادی بدون دانش کافی و صرفاً به امید سود سریع، وارد این بازارها شدند و در نتیجه علاوه بر زیان مالی، قربانی کلاهبرداری و هک شدند، چراکه فومو باعث تصمیم‌گیری‌های عجولانه و نادیده گرفتن ریسک‌ها می‌شود و سودجویان نیز از این احساس برای جذب سرمایه دیگران بهره‌برداری می‌کنند.

فومو در بازاریابی و تبلیغات

بازاریابی مبتنی بر فومو (FOMO) با تکیه بر سه اصل روان‌شناختی یعنی اثبات اجتماعی، اضطرار و کمبود، تلاش می‌کند تا مشتری را به خرید ترغیب کند؛ مردم معمولاً به رفتار دیگران واکنش نشان می‌دهند، فرصت‌های محدود را جدی‌تر می‌گیرند و برای کالاهای کمیاب ارزش بیشتری قائل‌اند، به همین دلیل برندها با استفاده از این تکنیک‌ها می‌توانند فروش خود را افزایش دهند و توجه مشتریان را جلب کنند.

نقش فومو در تصمیم‌های خرید

تاثیر فومو روی تصمیم گیری ما چیست؟ فومو در تصمیم‌های خرید، به ویژه در بازار ارزهای دیجیتال، می‌تواند به ضرر منتهی شود. وقتی فرد تحت تأثیر ترس از دست دادن فرصت، تصمیم به خرید در زمانی می‌گیرد که قیمت یک ارز دیجیتال در حال ثبت سقف‌های تاریخی است، معمولاً با چالش‌های زیادی روبرو خواهد شد. اصلاح قیمت‌ها بعد از رشدهای شدید در بازارهای مالی امری طبیعی است. هرچند برای رمز ارزهای با پشتوانه قوی، احتمال بازگشت به قیمت اولیه وجود دارد، اما نمی توان هیچ تضمینی برای زمان دقیق این بازگشت ارائه داد. این عدم قطعیت باعث می‌شود که خرید تحت تأثیر فومو معمولاً با ریسک زیادی همراه باشد.

تاثیر فومو در نوجوانان و جوانان

مطالعات متعدد نشان داده اند که فومو می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما در نوجوانان و جوانان شدت بیشتری دارد.تحقیقی که در مجله Psychiatry Researchمنتشر گشت، نشان داد که ترس از دست دادن فرصت‌ها با استفاده نمودن از تلفن همراه و رسانه‌های اجتماعی شدت یافته و این ارتباط به سن یا جنسیت وابسته نیست. جالب است که هم استفاده متعادل و هم استفاده بیش از حد از شبکه‌های اجتماعی با افزایش تجربه فومو مرتبط است. این استفاده مفرط می‌تواند با ترس از قضاوت منفی توسط دیگران و تغییرات منفی در خلق و خو همراه باشد که نشان دهنده تاثیر فومو در نوجوانان و جوانان است.

چگونه از فومو عبور و با آن مقابله کنیم؟

برای مقابله با فومو باید آگاه باشید که این احساس می‌تواند تصمیمات نادرستی ایجاد کند؛ با کاهش استفاده از شبکه‌های اجتماعی، تمرین مدیتیشن و تمرکز بر ارزش‌های فردی می‌توان با آن مقابله کرد.

آگاهی و پذیرش احساسات

شناخت و پذیرش احساساتی مثل اضطراب ناشی از فومو، نخستین گام برای مدیریت آن است و باعث می‌شود تصمیمات منطقی‌تری گرفته شود.

کاهش مصرف شبکه‌های اجتماعی

با کاهش زمان استفاده از شبکه‌های اجتماعی و آنفالو کردن اکانت‌های تحریک‌کننده، می‌توان از تأثیرات منفی فومو دور ماند.

تمرکز روی ارزش‌های شخصی

مدیتیشن، تمرین ذهن‌آگاهی و شکرگزاری به کاهش استرس و افزایش تمرکز بر داشته‌ها کمک کرده و مقابله با فومو را آسان‌تر می‌کند.

استراتژی‌های مالی برای مدیریت فومو

داشتن برنامه سرمایه‌گذاری مشخص، مدیریت ریسک و پرهیز از تصمیم‌گیری احساسی در بازار، فوموی مالی را کاهش می‌دهد.

نقش آگاهی و سواد رسانه ای در پیشگیری از فومو

توسعه مهارت‌های تحلیل محتوا و تفکر انتقادی، باعث می‌شود افراد در برابر اطلاعات نادرست و مقایسه‌های غیرواقعی مقاوم‌تر شوند و از فومو در امان بمانند.

از شر فومو شدن در سرمایه گذاری خلاص شوید!

بیان کردیم که فومو شدن می‌تواند چه خطراتی به دنبال داشته باشد و چگونه زندگی شما را به طور کامل تحت تأثیر قرار می‌دهد. یکی از بهترین روش‌ها جهت دوری از این احساس خطرناک آن است که به سراغ طرح‌های سرمایه گذاری جمعی در پلتفرم ‌های معتبر و شناخته شده کرادفاندینگ مانند «دونگی» بروید.

کارشناسان دونگی تمامی جوانب پروژه‌های تأمین مالی جمعی را به طور کامل مورد بررسی قرار می‌دهند. ارائه اطلاعات دقیق و پاسخ دهی به کلیه پرسش ‌های شما موجب می‌شود تا دیگر احساس ترس و عقب ماندن از سایر سرمایه گذاران به وجود نیاید. شرکت دونگی یکی از شرکت‌های مجری کرادفاندینگ است که با مجوز شماره 98/5/108857 از فرابورس ایران و زیر نظر گروه مالی ‏فیروزه فعالیت می‌کند. این شرکت  فقط برای کسب و کارهایی سرمایه جمع آوری می‌کند که بازدهی بالایی داشته باشند. ‏

نتیجه گیری

فومو می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر زندگی فردی، تصمیم گیری‌های مالی و سلامت روانی داشته باشد. این پدیده باعث می‌شود که افراد تحت فشار احساسات و ترس از دست دادن، تصمیمات شتابزده ای بگیرند که ممکن است به ضررشان تمام شود. ارتباط فومو با استفاده از شبکه‌های اجتماعی غیرقابل انکار است. شناخت و مقابله با فومو به افراد اجازه خواهد داد تا تصمیم گیری‌های آگاهانه تری داشته باشند و از اضطراب‌های غیرضروری رهایی یابند. با استفاده از راهکارهای علمی و عملی برای مدیریت فومو، می‌توانید زندگی بهتری را تجربه کنید. با دونگی می‌توانید با آرامش در پلتفرمی سرمایه گذاری کنید که در آن کارشناسان حرفه ای تمامی جوانب را بررسی کرده اند و از این طریق احساس فومو را به حداقل می‌رسانند.  در صفحه “جذب سرمایه” ثبت نام کنید و منتظر مشاوره سرمایه گذاری از سوی ‏کارشناسان ما بمانید. ‏

سوالات متداول

آیا فومو می‌تواند به مشکلات روانی جدی تر منجر شود؟

بله، فومو می‌تواند به اضطراب، افسردگی و مشکلات روانی دیگر منجر شود. احساس دائمی ترس از دست دادن به کاهش اعتماد به نفس و مشکلات روانی جدی در دراز مدت می‌انجامد.

نقش خودآگاهی در مدیریت فومو چیست؟

خودآگاهی به فرد اجازه خواهد داد تا احساسات خود را شناسایی کرده و دلیل ترس از دست دادن را درک کند. با این آگاهی، فرد می‌تواند از احساسات گذرا اجتناب کرده و تصمیمات آگاهانه تری بگیرد.

چطور می‌توان کودکان و نوجوانان را از فومو محافظت کرد؟

آموزش نحوه استفاده معقول از شبکه‌های اجتماعی و تقویت اعتماد به نفس می‌تواند از بروز فومو جلوگیری کند. همچنین، تشویق به فعالیت‌های حضوری و تقویت ارتباطات واقعی باعث کاهش اثرات فومو در این گروه سنی می‌شود.

منبع: دونگی