وب 5 چیست؟ ویژگی های نسل پنجم وب و مقایسه با وب 3 + مزایا و معایب

وب جهان گستر یا همان (www) که مخفف عبارت (World Wide Web) است به عنوان وب1 شناخته می‌شد. به تدریج وب‌ های 2 به بعد نیز روی کار آمدند که در نهایت منجر به معرفی وب 5 شد.به بیان ساده‌ تر اینترنتِ راحت و بدون درد سری که ما اکنون در اختیار داریم پس از گذراندن مسیر سخت و طولانی به دست ما رسیده است.

ظهور تمام این وب‌ها به سرعت و بدون آگاهی و اطلاع کامل از وب قبلی رخ داده است. در حال حاضر جک دورسی با ارائه وب 5 این اینترنت را به جهانیان معرفی کرد. وب 5 معرفی شده از سمت این شخص که زمانی به عنوان مدیرعامل توییتر بود، طرفداران زیادی دارد.

دلیل آن هم فوق غیر متمرکزی در این وب است. به بیان ساده‌تر افراد فعال در وب 5 می‌توانند داده‌ها، اطلاعات و هویت خود را مدیریت نمایند. به طور خلاصه، بحث تمرکز دایی در این وب مطرح است.شبکه جهانی وب یا در اصطلاح عامیه “اینترنت” دارای یک بستر قانون گذاری شده و پیوسته می‌باشد .

که به واسطه آدرس‌های مختص به آن شناسایی می‌شود. افراد اسناد و منابع خود را در قالب سایت درست می‌کنند و از طریق بستر اینترنت و توسط لینک مختص به آن سایت از طریق اینترنت دسترسی را راحت و آسان می‌کنند.

بیشتر بخوانید: برای بدست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد رمز ارزها ، مقاله جامع ارز دیجیتال چیست ، را در پارسیان کریپتو مطالعه کنید !

وب چگونه ساخته شد؟

قبل از پرداختن به موضوع وب 5 بهتر است به تاریخچه وب‌ ها بپردازیم. تیم برنرز لی (Tim Berners-Lee) به عنوان اولین شخصی بود که موضوع اینترنت و وب را مطرح کرد. سال 1989 اکثر دانشمندان و فناوران مختلف این ایده را پر و بال دادند و اینترنت را ساختند.

ادغام ماشین، شبکه‌های اطلاعاتی و داده‌ها و تکنولوژی‌های فرا متن باعث پیش رفتن و افزایش محبوبیت وب و اینترنت شد. وجود مرورگرها باعث می‌شد تا دسترسی به اسناد و منابع فرامتن راحت و آسان شود. رابط برنامه نویسی  NeXTو مرورگر line-mode به عنوان اولین پلتفرم‌های مرتبط به وب بودند.

اسناد ابر متنی یا هایپر تکست (Hypertext) باعث می‌شود تا هر فردی که به اینترنت دسترسی بتواند از آنها استفاده نماید. نمایش صفحه‌هایی حاوی متن و تصویر همان هدفی است که در این شرایط دنبال می‌شود. ادغام اطلاعات مختلف در شبکه گره یا همان نودها این دسترسی را راحت می‌کند. اگر موافق باشید به هر یک از وب‌ها بپردازیم.

وب 1

همانطور که پیش‌تر مطالعه کردیم تیم برنرز لی (Tim Berners-Lee)با ارائه وب 1 نوعِ فقط خواندنی یا همان (Read Only) آن را ایجاد کرد. سال  1989 تا سال 2005 اوج محبوبیت این وب بود. همانطور که از نام فقط خواندنی این وب مشخص است فقط مطالعه اطلاعات در این وبسایت‌ها امکان پذیر بود .

و هیچ داینامیک یا پویایی در این وسایت‌ها وجود نداشت. فناوری‌های HTML و HTTP اولین بار در این نوع وب مطرح شد. نشر اطلاعات و فعال بودن مخاطبان مهمترین موردی بود که در این نوع وب مورد توجه قرار گرفت.وجود مرورگرهایی مانند اینترنت اکسپلورر باعث می‌شد تا مخاطبان آزادی عمل بیشتری برای دسترسی به اطلاعات داشته باشند.

نوع تعامل هم فقط در حد ایمیل بود. البته به تدریج خدمات بانکی آنلاین هم به آن افزوده شد. اگر بخواهیم به طور خلاصه در مورد این وب توضیح دهیم می‌توان گفت، هدف اصلی در این وب، انتقال اطلاعات به مخاطبان بود و تولید و تعامل به صورت کامل مورد توجه قرار نمی‌گرفت.

وجود هایپر لینک‌ها در وب 1 اتصالات را انجام می‌داد. یک بستر ثابت بدون اینکه آپلودی وجود داشته باشد.اینترنت در این شرایط فقط مرکز انتقال بود دقیقا مانند یک رادیو که خبرها را می‌رساند و افراد هیچ نقش فعال و پویایی در آن ندارند. نمونه صفحات موجود در وب 5 شامل سایت GeoCities بود. در این صفحه به کاربران اجازه داده می‌شد تا محدودیت‌های فراوان صفحه اختصاصی برای خود ایجاد نمایند. استفاده از تگ‌ها و دستورات کد نویسی این صفحات را تکمیل می‌کرد.

وب 2

تا رسیدن به وب 5 راه دور و درازی پیموده شده است. با توسعه وب 1 ویژگی‌های کاربردی زیادی به آن افزوده شد. به عنوان مثال، علاوه بر قابلیت خواندن، ویژگی نوشتن نیز، به آن افزوده شد. امکانات تعاملی این وب افزایش یافته و مشارکت افراد در جنبه‌های مختلف مورد توجه قرار گرفت.

تمام این قابلیت‌ها در سال 2004 اضافه شد. قدرت بالای وب دو نسبت به وب یک باعث شد تا محبوبیت آن نیز، بیشتر شود. البته بهتر است بدانید در این نوع وب هنوز هم پویایی صفحات مد نظر نبود و ایستایی آنها حفظ می‌شد.البته تعامل و اتصال مفید گسترش پیدا کرد.

در این زمان، کمپانی‌های مختلفی روی کار آمدند که با طراحی بسترهای مربوطه باعث شدند تا افراد برای تعامل دور هم جمع شوند. جمع آوری اطلاعات مخاطبان و کسب درآمد از آنها مهمترین اولویت این شرکت‌ها بود. آپلود ویدیو ها در یوتیوب و پلتفرم‌ های دیگر جذاب‌ ترین فعالیت‌ هایی بودند که در این وب مورد توجه قرار گرفتند.

علاوه بر این، ساخت وبلاگ، استفاده از بسترهای آنلاین مانند فیسبوک، استفاده و علامت گذاری کلمات کلیدی و استفاده از انواع خدمات مشترک در وب 2 امکان پذیر بود. وجوداین ساختار مشارکتی در وب دو باعث می‌شد تا مخاطبان امکان اضافه کردن محتوا و به عبارتی تولید محتوا را داشته باشند.

درست است که تعامل بهترین و مهمترین ویژگی موجود در وب 2 است اما بهتر است بدانید به همان میزان هم ترولینگ (trolling ) افزایش پیدا می‌کند.اگر بخواهیم به چند مورد از ویژگی‌ های کاربردی وب دو اشاره کنیم، ذخیره داده‌ های رمز نگاری شده در سخت افزارها به منظور افزایش امنیت، ثبت تاریخچه کاربران در پوشه‌های غیر توزیع شده، هماهنگی با سیستم‌های کامپیوتری مختلف و افزایش همکاری با کاربرهای متفاوت به طور همزمان می‌باشد.

بیشتر بخوانید: برای آشنایی با صرافی غیر متمرکز ارز دیجیتال ، مقاله صرافی غیرمتمرکز چیست ، را در پارسیان کریپتو مطالعه کنید !

وب 3

جان مارکوف اولین شخصی بود که در سال 2006 موضوع وب 3 را مطرح کرد. اگر بخواهیم مقایسه کلی بین وب 3 و وب 5 انجام دهیم می‌توان گفت؛ وب سه نیز، فناوری مطلوب و قابل قبولی در خصوص وبسایت‌ها و تلفن‌های هوشمند دارد. استفاده از سایت هوشمند و ایجاد تعاملات از طریق پردازش ماشین مهمترین فعالیتی است .

که در این نوع وب انجام می‌شود. اگر بخواهیم نمونه‌هایی از این وب مثال بزنیم، اینترنت اشیاء (IoT) و نتورک‌های سلول به ذهن می‌آید.البته هوش مصنوعی نیز در این دسته از وب قرار می‌گیرد. در وب 3 پایگاه داده از طریق هوش مصنوعی با انتخاب و فیلتر کردن اطلاعات مفید برای مخاطبان، وظیفه خود را به خوبی انجام می‌دهد.

علاوه بر این، یک ویژگی برجسته در وب سه وجود دارد و آن هم این است که نظرات مردم از طریق نشانه گذاری کمک زیادی برای تصمیم گیری گوگل می‌کند. این مورد با عنوان نشانه گذاری اجتماعی (Social bookmarking) شناخته می‌شود.محاسبات مختلف که در وب 3 وجود دارد باعث می‌شود تا موضوع اینترنت اشیا مطرح شود.

مطالعه بیشتر : پشینهاد میکنیم برای اطلاع از ویژگی های فناوری Web3، مقاله  وب 3 چیست ، را مطالعه کنید .

این نوع محاسبات با عنوان محاسبات فراگیر (Ubiquitous computing) یاد می‌شود. اگر بخواهیم تکنولوژی‌های مختلف در خصوص وب سه را بیان کنیم، یادگیری عمیق، جستجوی زبان طبیعی، استخراج داده و میکرو فرمت‌ها نمونه‌های درستی خواهند بود. همین امکانات باعث می‌شوند تا قابلیت خواندن و نوشتن (Web Read-Write) قوت پیدا کند.

بهتر است بدانید که در این نوع وب، موضوع بلاکچین نیز، بیشتر از وب‌های دیگر مورد توجه قرار می‌گیرد.اگر بخواهیم از طریق وب سه برنامه‌ای طراحی کنیم ابزارهایی مانند رابط برنامه‌نویسی کاربردی (API) مناسب‌ترین گزینه خواهند بود. وب معنایی عنوان دیگری است که به این وب داده می‌شود. جهانی سازی، یکدست کردن اطلاعات، کشف و جستجوی داده‌ها در این وب انجام می‌شود.

جک دورسی به عنوان اولین بنیانگذار وب با عنوان وب یک بر این عقیده استوار است که محدودیت‌های موجود در وب 3 زیاد است. او عقیده دارد که پیاده سازی این وب مهمترین مشکل آن است. او اعتقاد دارد که مخاطبان استفاده کننده از وب سه هیچ اختیاری در خصوص این وب ندارند و به نوعی نمی‌توانند مالک اینترنت باشند.

طبق نظر دورسی، مالکیت هنوز هم به کمپانی‌ها و سرمایه گذاران اختصاص دارد. همچنین بیان می‌کند که وب سه یک پلتفرم متمرکز است. در آخر به چند تشابه و تفاوت بین وب 3 و وب 5 اشاره می‌کنیم. امکان تعامل افراد با هم، مبتنی بر بلاکچین بودن و دسترسی به کاربران مطابق نیازهایشان از شباهت‌های بین دو وب است.

در مقابل؛ تفاوت وب 3 با وب 5 وجود دارد که می‌توان به این نکته اشاره کرد که در وب 3 امکان پاسخ به نیازهای کاربر از طریق درکِ فکر و دریافت سیگنال‌های مغزی او وجود ندارد.در حالی که در وب پنج، سیستم رایانه‌ای از طریق دریافت فکر افراد و احساسات آنها، قادر به ارائه واکنش است. توزیع شده بودن در وب 5 مشهود و مشخص است. در نهایت از طریق وب پنج می‌توان با استفاده از والت به طور یکدست میانِ نرم افزارها انتقال یافت.

وب 4

سامانه موقعیت‌ یابی جهانی (GPS) که به مردم کمک می‌کند مسیرشان را پیدا کنند، نمونه خوبی از وب ۴ است. وب 4 تحت عنوان وب موبایل نیز، معرفی می‌شود. به بیان ساده‌تر، وجود ارتباطات بی سیم در این نوع وب آن را از وب‌های دیگر متمایز کرده است. تعامل میانِ افراد و اشیا در هر موقعیتی به طور مجازی و غیر مجازی با استفاده از این وب امکان پذیر است.

جی پی اس (GPS) یا همان موقعیت یابی مکانی موردِ قابل توجهی بود که در وب چهار به آن اهمیت داده شد. همکاری بین افراد و سیستم رایانه‌ای که با عنوان (symbiotic web) نیز، شناخته می‌شود در این نوع وب مطرح شد. بهتر است بدانید این وب تفاوت چندانی با وب‌های قبل خود نداشته است  .

بلکه همزیستی و تعامل بیشتر و ارتباط میانِ بستر فیزیکی و مجازی مد نظر است.نزدیکی این وب با مغز انسان، تعامل را راحت‌تر می‌کند. ایجاد معنا از طریق ساختارها و اشیا و ارتباط آنها با یکدیگر باعث می‌شود تا وب چهار شکل گیرد.

وب 5 چیست چرا بهتر از وب 3 خواهد بود؟

در نهایت به موضوع اصلی خود با عنوان وب 5 می‌رسیم. این نوع وب با عنوان وب فوق اسمارت با داشتن شرایط عاطفی و همزیستی شناخته می‌شود.  البته بهتر است بدانید این وب در حال توسعه است و آنطور که باید تکامل نهایی پیدا نکرده است. وب 5 یک بستر متصل می‌باشد .

که به احساس و عاطفه ارتباط دارد. به عبارت ساده‌تر، این پلتفرم قابلیت ارتباط کامل با انسان را دارد.در حقیقت، اگر بخواهیم یک هوش مصنوعی را به عنوان دستیارِ مفید برای انسان نام ببریم بی‌درنگ نام وب پنج را خواهید شنید. بسترهایی چون Emotive و Wefeelfine  هستند که احساسات انسانی را درک کرده و در جهت تعامل با انسان تلاش می‌کنند.

شرکت Emotive پا را فراتر گذاشته و از طریق الکترو انسفالوگرافی  (EEG ) توانسته به صورت غیر تهاجمی تشخیص عملکردهای مختلف عصبی را بدهد.اگر میزان این معیار با فشار خون افراد ادغام شود، شرایط کلی فیزیکی و عصبی آنها سنجیده خواهد شد.صحبت با انسان و پیش بردن کارهای او مهمترین فعالیتی است که در وب 5 دنبال می‌شود.

دریافت نیازها و عمل کردن طبق آنها، خواندن فکر انسان و پیش بردن آنچه او خواسته است و در حالت کلی زندگی با افراد در این نوع وب، اهمیت ویژه‌ای دارد. در این وب، سیستم‌ های کامپیوتری قادر خواهند بود تا به دستیارهای رباتیک هوشمند مبدل شوند. با استفاده از اینترنت اشیاء امکان اتصال تمام لوازم موجود در منزل به اینترنت وجود دارد.

به واسطه قرار دادن تراشه در مغز افراد ارتباطات هوشمندانه‌تری میانِ سیستم و انسان برقرار می‌شود. تنها از طریق فکر می‌توان دنیای جدیدی پیش روی خود باز کرد.افراد از طریق افکار و احساسات می‌توانند زندگی خود را آسان‌تر نمایند. در وب 5 دسته‌های بازی و کلا لوازم فیزیکی لازم نیست و تنها ابزاری که برای بازی لازم و ضروری است فکر شماست. به این معنا که شما فکر می‌کنید و بازی مورد نظر خود را انجام می‌دهید

جک دورسی در حال تکامل وب 5

به نظر می‌رسد قبل از اینکه درک درستی از وب سه و چهار داشته باشیم، جک دورسی در حال معرفی  وب 5 است. او یک مولفه جدید با عنوان TBD  ارائه داده است که به عنوان زیرگروه بلاک مبتنی بر بیت کوین می‌باشد. این بستر توزیع شده با کمک فناوری‌های فوق اسمارت می‌تواند .

راحتی فراوانی برای انسان به همراه داشته باشد. در TBD  اطلاعات شخصی مخاطبان در اختیار افراد دیگر قرار نمی‌گیرد و تمام آنها در پلتفرم‌های متعلق به مالکان قرار داده می‌شوند. به طور کلی هر جا نامی از TBD  به گوشتان خورد مطمئن باشید که ردپای وب 5 در میان است.

در سال 2022 توسعه وب پنج و ارتباط آن با بلاکچین‌هایی مانند بیت کوین مطرح شد. دلیل مطرح شدن بیت کوین به این خاطر است که از این ارز دیجیتال به عنوان ایمن‌ترین شبکه توزیع شده در دنیا یاد می‌کنند. مایک بروک (Mike Brock) به عنوان ناظر و مدیر TBD  اعتقاد دارد که ارتقای هویت محور در این نوع وب بیشتر از قبل مورد توجه قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: برای آشنایی با رمز ارز Bitcoin ، میتوانید به مقاله بیت کوین چیست، در در پارسیان کریپتو مطالعه کنید !

ویژگی های وب 5

ما در اینجا قصد داریم تا تمام و کمال در خصوص وب 5 توضیح دهیم تا شما با همه قابلیت‌ها و امکانات این وب آشنا شوید. با توجه به عدم توسعه کامل وب پنج صحبت درباره تمام جنبه‌های این نوع وب کار دشواری است چرا که فناوری بسیار جدید و نوظهوری است.

همین قدر بدانید که کاربران با یک اشاره چشم و با یک فکر کردن می‌توانند آینده جذاب و راحت‌تری برای خود رقم بزنند. به عبارت ساده‌ تر، زمانی که ماشین‌ها و ربات‌ها وارد زندگی انسان می‌شوند، زندگی کردن راحت‌تر و آسان‌تر ادامه پیدا می‌کند.کاربران در این وب، کنترل و نظارت بیشتری برای اطلاعات هویتی خود دارند.

مالکیت اطلاعات و داده‌ها که باعث اعطای اختیارِ تصاحب به افراد می‌شود در این وب 5 به طور کامل مورد توجه قرار گرفته است. به عنوان مثال؛ در حال فعلی، اگر موسیقی پخش شود اختیار آن به دست فروشنده نرم افزار است. در حالی که با وجود وب 5 این اختیار از او ساقط شده و افراد می‌توانند داده‌ها یشان را در یک گره توزیع شده ثبت و ضبط نمایند. در این حالت دسترسی به اطلاعات از این طریق راحت‌تر خواهد بود.

هوش هیجانی و احساسی وب 5 کارها را پیش می‌برد!

اگر بخواهیم تعریف درستی از وب 5 داشته باشیم بدون شک، می‌توان از آن به عنوان وب تله پاتی و هیجانی یاد کرد. به نظر می‌رسد، تمام امکانات و قابلیت‌های این وب تا سال 2030 قابل دسترسی باشد. وجود تراشه‌های مغزی و توسعه آنها کار دشواری است که نیاز به زمانِ چند ساله برای توسعه دارد.

با این حساب، باید تا آن زمان منتظر ماند. درک احساسات و تکنولوژی‌های برتر علاوه بر احساس و فکر مانند واکنش گالوانیکی پوست (GSR)در این وب مورد توجه قرار می‌گیرد.در GSR هدایت الکتریکی پوست برای تشخیص عرق سنجیده شده و اقداماتی در جهت رفع آن اعمال می‌شود.

علاوه بر آن، تشخیص میزان ضربان قلب، تنفس و موارد مهم در ارتباط با بدن انسان مورد توجه قرار می‌گیرد. تمام این فناوری‌های برای ارتقای سلامت جسمی و روانی انسان مهم و ضروری هستند. هوش هیجانی (EQ) اگر تقویت شود و در جهت درست و منطقی خود پیش رود، تصمیمات و زندگی افراد روند بهتر و جذاب‌تری پیدا می‌کند.

طبق تحقیقات به عمل آمده افرادی که دارای هوش هیجانی زیادی هستند می‌توانند مدیریت بهتری روی زندگی و یا حتی در سِمَت‌های بالاتر مانند ادارات و شرکت‌ها داشته باشند. یکی از بهترین نمونه‌های پلتفرم مرتبط به این احساسات سایت www.wefeelfine.org می‌باشد که می‌تواند اطلاعاتی در خصوص احساسات افراد ارائه دهد.

کلام آخر

در مقاله امروز به موضوع جذاب وب 5 پرداختیم. هیجان و جذابیت موجود در این وب به قدری بالاست که به نظر می‌رسد در سال‌های پیش رو بتواند طیف وسیعی از افراد را به خود علاقه مند کند. ما در این قسمت به ارائه اطلاعات کلی در خصوص وب‌های یک تا چهار پرداختیم .

موضوع وب 5 را به طور مفصل مورد بررسی قرار دادیم. در وب 1 محدودیت‌های زیادی وجود داشت که با ارائه وب 2 این محدودیت‌ها تا حدود زیادی از بین رفت.در وب 3 زمزمه‌های هوش مصنوعی به گوش رسید و وب 4 نیز، برای ایجاد تعامل بهتر و وسیع‌تر مورد توجه قرار گرفت.

در آخر، وب 5 بود که دقیقا مانند یک انسان با افراد برخورد می‌کرد. وب پنج یک پلتفرم غیر متمرکز و توزیع شده است که می‌تواند اطلاعات شخصی و هویتی افراد را به خودشان بازگرداند. وجود نودهای غیر متمرکز و شناسه‌ هایی با همین مشخصات در وب پنج باعث می‌شود تا عملیات احراز هویت، تاییدیه‌های رمزگذاری شده و یافتن مسیر درست ساده و آسان شود.

اگر به توسعه کامل و ارتقای نهایی این نوع وب دست یابیم متوجه خواهیم شد، زندگی بسیار آسان و بدون مشکل است. به عنوان مثال، هیچ نیرو و انرژی برای تحقق آرزوهای خود صرف نمی‌کنیم و تنها ابزاری که برای دست یافتن به نیت‌های خود نیاز داریم توان فکر و احساس است.

البته بهتر است به این نکته توجه داشته باشیم که در برخی مواقع پیشرفت تکنولوژی و فناوری‌های متعلق به آن ممکن است برای انسان ضرر هم داشته باشد. هنوز نمی‌دانیم چه آینده‌ای انتظارمان را می‌کشد ولی ما مثل همیشه امیدواریم که بهترین و جذاب‌ترین موقعیت‌ها در آینده از طریق هوش مصنوعی برایمان اتفاق بیفتد. باید تا آن موقع منتظر ماند.

سوالات متداول

1 – وب 5 چیست و چرا بهتر از وب 3 خواهد بود؟

در وب 5، کامپیوتر از طریق مدارها، داده‌ها و کدهای برنامه‌نویسی احساسات و عواطف انسان را شناخته و بر اساس آن‌ها عکس‌العمل نشان خواهد داد.

2 – آیا وب 5 همان اینترنت نسل 5 است؟

خیر اینترنت نسل 5 به 5G مشهور بوده ولی وب 5 مفهومی بسیار فراتر داشته و با عبارت WEB5 شناخته می‌شود.