رویداد قوی سیاه چیست؟ بررسی رویداد Black Swan در ارز های دیجیتال

در دنیای ارزهای رمزنگاری شده، مدیریت و تجزیه و تحلیل ریسک برای کسب یک سود واقعی ضروری است. در رویداد قوی سیاه فرصت بزرگی برای استفاده از بازار سهام و همچنین رمزارزها وجود دارد. به عنوان یک تریدر در بازار ارزهای دیجیتال، داشتن درک درستی از این رویداد سودمند است. در زمانی که بسیاری در رویداد قوی سیاه سردرگم می‌شوند، شما می‌توانید از قبل آماده باشید و در این مقطع پراسترس و پرتنش، آسوده خاطر باشید.

در این مقاله به معرفی تئوری قوی سیاه، نحوه پیش‌بینی آن در بازار رمزارزها و همچنین چندین استراتژی مدیریت ریسک را توضیح خواهیم داد. همچنین ضمن ارائه نمونه‌های واقعی از این رویداد، پیامدهای آن را بررسی خواهیم کرد. پس همراه پارسیان کریپتو و این مقاله کاربردی باشید.

نظریه قوی سیاه چیست؟

اصطلاح قوی سیاه (Black Swan) نخستین بار توسط نسیم نیکولاس طالب (Nassim Nicholas Taleb)، تحلیلگر و معامله‌گر آمریکایی-لبنانی مطرح شد. او در مقاله‌ای با عنوان “قوی سیاه: تاثیر آنچه بسیار غیرممکن است”، که در روزنامه نیویوکر تایمز منتشر شد، در این مورد صحبت کرد.

طالب از داستان چگونگی کشف قوهای سیاه توسط جیمز کوک و همکارانش در سال 1770 در استرالیا الهام گرفت. آن‌ها از دادن این گزارش به تمام دنیا در خصوص اینکه همه‌ قوها سفید نیستند، مبهوت شده بودند. در واقع طالب به این دلیل از این مثال استفاده کرد تا نشان دهد که یادگیری ما در زمانی که فقط بر اساس تجربیات گذشته و یا داده‌های قابل مشاهده شخصی باشد، محدود می‌شود.

گسترش نظریه قوی سیاه

کتاب “قوی سیاه” نوشته‌ی نسیم نیکولاس طالب به بررسی تاثیر رویدادهای غیرقابل پیش‌بینی و تاثیر عظیمی که این رویدادها بر جوامع، اقتصاد، و زندگی فردی دارند، می‌پردازد. این کتاب به چالش کشیدن فرضیات و روش‌های پیش‌بینی رایج می‌پردازد و اهمیت پذیرش عدم قطعیت و نقش حیاتی شانس در زندگی روزمره را برجسته می‌کند. در زیر به برخی از نکات کلیدی این نظریه می‌پردازیم:

محدودیت‌های پیش‌بینی: نظریه‌ی قوی سیاه بیان می‌کند که بسیاری از رویدادهای مهم و تاثیرگذار قابل پیش‌بینی نیستند و روش‌های سنتی پیش‌بینی اغلب ناکارآمد هستند. انسان‌ها تمایل دارند که پس از وقوع یک رویداد، برای آن علت‌یابی کنند، اما توانایی پیش‌بینی این رویدادها را ندارند.

نقش شانس و تصادف: طالب معتقد است که شانس و تصادف نقش بزرگی در شناسایی و تاثیرگذاری رویدادهای قوی سیاه دارند. به عنوان مثال، سقوط بازارهای مالی اغلب به‌طور تصادفی رخ می‌دهد و افراد نمی‌توانند دقیقاً زمان وقوع آن را پیش‌بینی کنند. بنابراین، ساختن سیستم‌هایی که در برابر این رویدادها مقاوم باشند، ضروری است.

مغالطه‌ی روایی: پس از وقوع یک رویداد قوی سیاه، انسان‌ها تمایل دارند که برای آن روایت‌ها و دلایل مختلفی بسازند تا آن را قابل درک و منطقی جلوه دهند. این تلاش‌ها اغلب به دلیل تصادفی بودن این رویدادها، نادرست هستند و نمی‌توانند به طور کامل دلایل وقوع آنها را توضیح دهند.

ویژگی رویداد قوی سیاه چیست؟

به طور معمول رویدادهای قوی سیاه سه ویژگی دارند:

نادر هستند: رویدادهای قوی سیاه غیرعادی هستند و در محدوده انتظارات معمول قرار نمی‌گیرند. این به دلیل آن است که به ندرت شاهد آن هستیم و اگر مکررا شاهد آن بودیم، به سادگی می‌توانستیم به پیش‌بینی و مقابله با آن بپردازیم.

تاثیر شدیدی دارند: رویدادهای قوی سیاه عواقب بسیار زیادی را به همراه خود دارند. البته اینکه آیا این اثرات مفید یا مضر باشند بستکی به شرایط آن رویداد مشخص دارد.

بر اساس گذشته پیش بینی می شوند: به صورت معمول، وقتی چیزی را پیش‌بینی می‌کنیم، نگاه ما به سوی آیندست. ما می‌توانیم احتمال وقوع یک رویداد را حدس بزنیم. مثلا می‌توانیم احتمال بارش یا رعد و برق را در آخر هفته بسنجیم و برنامه‌های خود را متناسب با وضعیت آب و هوا تنظیم کنیم.

با این حال، قوهای سیاه را ‌می‌توان فقط در گذشته پیش‌بینی کرد و توضیح داد. این به دلیل این است که به دلیل پیچیدگی جهان نمی‌توان از همه چیز آگاهی داشت. به علاوه، سنجش دقیق چیزی که عدم قطعیت دارد، به خصوص رویدادی که هیچ آگاهی از آن ندارید، غیر ممکن است.

احتمالا از خطرات بازار رمزارزها و معاملات سهام آگاه هستنید و به این دلیل می‌توانید احتمالات را تجزیه و تحلیل کنید. اما متاسفانه، امکان تحلیل خطری که هیچ درکی از آن ندارید، ممکن نیست.

طرح این مسئله توانسته موجی در صنایع ایجاد کند. در واقع این یک دیدگاه جدید است که به تعریف بسیاری از اتفاقات فاجعه‌باری که در جهان رخ داده، می‌پردازد. اکنون، داشتن آمادگی برای مقابله با رویدادهای قوی سیاه به بخشی از استراتژی‌های مدیریت ریسک و سرمایه در حوزه‌های مالی و فناوری تبدیل شده است.

برخی از معروف ترین رویدادهای قوی سیاه در طول تاریخ

بسیاری از رویدادهای قوی سیاه در همین سال‌های نه چندان دور رخ داده‌اند. احتمالا مواردی را شنیده و شاید تجربه کرده‌اید. سقوط بازار در سال 2020 به دلیل وقوع کووید-19 (Covid-19) یک نمونه نسبتا جدید است که تاثیر فراوانی بر تمام جهان داشت. این اتفاقات یک فرصت یادگیری عالی برای سرمایه‌گذارانی است که به دنبال بهبود استراتژی‌های مدیریت ریسک و سرمایه خود هستند تا بدین طریق بتوانند سبد سهام و ارزهای خود را از خطر دور کنند. در ادامه به چندین نمونه دیگر از رویدادهای قوی سیاه در سالیان اخیر می‌پردازیم.

بحران و حباب دات کام (Dot Com)

بسیاری در سال 2001 ارزشمندی اینترنت را درک کردند. خصوصا پس از وحشت شدیدی که به واسطه‌ی باگ Y2K رخ داده بود. سرمایه‌گذاران اشتیاق موقعیت‌های پرریسک‌تر در شرکت‌های فناوری را داشتند و تمایلی به پیروی از معیارهای سنتی سرمایه‌گذاری نداشتند. آن‌ها بر اینکه بتوانند بخشی از اپل یا مایکروسافت بعدی باشند تمرکز کردند و به دنبال شانس و فرصتی در یک پیشرفت تکنولوژیکی دیگر بودند. برخی کمپانی‌ها همچون کوالکام (Qualcomm)،  افزایش 2000 درصدی سهام خود را شاهد بودند.

افزایش شدید قیمت‌ سهام‌ها و حباب شکل گرفته نهایتا ترکید و شرکت‌ها هم به سرعت درهای خود را بستند. قیمت سهام شدیدا سقوط کرد و اثرات رکود برای سال‌ها ماندگار بود.

بیشتر بخوانید: حباب قیمت چیست

PEG فرانک سوئیس در سال 2015

معامله‌گران بازار فارکس زمانی که بانک ملی سوئیس ارزش فرانک را به 1.20 در برابر یورو افزایش داد، وحشت کردند. Currency peg یک نرخ مبادله استاندارد و مشخص است که مبادلات بین دو ارز را ثابت نگه داشته و ریسک را برای تریدرها، سرمایه‌گذاران و کسب و کارها کاهش می‌دهد.

زمانی که فرانک سوئیس دیگر به یک نرخ ثابت در برابر یورو متصل نشد، سرمایه گذاران و معامله‌گران به سرعت به آن استقبال نشان دادند. پیش از به اصطلاح Peg‌ شدن فرانک سوئیس، این ارز یک سرمایه‌گذاری بسیار امن در نظر گرفته می‌شد. پس از این اتفاق، این ارز افزایشی 30 درصدی داشت و حتی از یورو جلو زد.

اگرچه در آن زمان این اتفاق کاملا غیرمنتظره بود، اما بسیاری می‌توانستند توضیحاتی عملی برای اقدامات بانک سوئیس ارائه دهند. قوی ترین تئوری این بود که پس از بحران بدهی اروپا در سال 2011، نگاه سوئیس به منطقه یورو خراب شده بود. در واقع ممکن است سوئیس این قصد را داشته که از ارز ضعیف فاصله بگیرد. آن‌ها به صورت بالقوه این امکان را دارند که با جدا کردن فرانک، به تقویت اقتصاد خود بپردازند، به ویژه با آگاهی از اینکه چه اثری می‌تواند بر تریدرها داشته باشد.

سقوط رمزارز Terra (LUNA)

شاید درمورد رمزارز بلاکچین ترا که دو رمزارز با نام‌های لونا (Luna) و یو اس تی (UST) دارد، اطلاعاتی داشته باشید که البته در مقاله معرفی رمزارز لونا به صورت کامل به آن پرداخته‌ایم. در این پلتفرم، رمزارز UST یک استیبل کوین است که هر واحد آن ارزشی معادل دلار آمریکا دارد. در این شبکه بایستی UST‌ را با Luna مبادله کنید و در واقع داشتن لونا ضروری است. به همین خاطر، شبکه ترا از پلتفرمی با نام انکر (Anchor) رونمایی کرد که شما با نگهداری استیبل کوین UST می‌توانستید از نرخ بهره 19.5٪ سالیانه بهره‌مند شوید.

بیشتر بخوانید: لونا چیست

در سال 2022 بیش از دو میلیارد دلار UST از پروتکل انکر برداشته شد و بیشتر آن فروخته شد. معامله‌گران ابتدا این مسئله را یک فرصت دیدند و تصمیم گرفتند تا UST‌ را که حالا ارزشی کمتر از یک دلار داشت، با لونا مبادله کنند و با داشتن لونا، UST بیشتری ایجاد کرده و در انتظار افزایش ارزش آن بمانند. البته این اتفاق هرگز رخ نداد و هر دو رمزارز شبکه ترا به سرعت سقوط کردند و این، افزایش عرضه را تا جایی به همراه داشت که قیمت لونا به یک صدم قیمت پیش از سقوط رسید.

رمزارزها مارکتی پرخطر و بی‌ثبات دارند و به عنوان صنعتی که درحال رشد و توسعه می‌باشد، مستعد وقوع رویدادهای غیرمنتظره است. این را به یاد داشته باشید که تمامی رویدادهای قوی سیاه لزوما منفی نیستند. جی.کی رولینگ پس از انتشار مجموعه رمان های هری پاتر به یک موفقیت فوق‌العاده دست یافت تا جایی که از روی کتاب‌های او آثار سینمایی تولید شد و به فیلم‌های بسیار مشهور در تاریخ سینما تبدیل شدند. داستان الهام‌بخش او نیز یک رویداد قوی سیاه است، زیرا در آن زمان میلیاردر شدن تنها با انتشار رمان و کتاب امری نادر و غیرعادی بود!

بیشتر بخوانید: قیمت لونا کلاسیک

چگونه از وقوع یک رویداد قوی سیاه مطلع شویم؟

اگرچه نمی‌توان از وقوع یک رویداد این چنینی در آينده اطمینان داشت، با این حال، راه هایی برای مدیریت خطرات احتمالی و نیز تشخیص زمان شروع آن وجود دارد. طالب، همان تحلیل‌گری که در ابتدای مقاله از او صحبت کردیم، دو راه را برای نزدیک شدن به یک رویداد قوی سیاه عنوان کرده است.

• مورد اول این است که آنچه را که به صورت معمول انتظارش را دارید درنظر بگیرید و موارد نامحتمل و غیرعادی را رد کنید. در واقع فقط روی مواردی متمرکز شوید که پیشتر نیز رخ داده و تجربه شده‌اند. این این بهمانند قضاوت در مورد شخصیت یک فرد بر اساس زمان‌هایی است که او رفتار خوشایند یا معمولی از خود نشان داده است. در واقع اگر او در طول روزهای عادی فردی شاد و سرخوش است، می‌توانید پیش‌بینی کنید که به این رویه در آینده نیز ادامه خواهدداد.
• مورد دوم در نظر گرفتن تمامی سناریوهای احتمالی است. در این حالت شما می‌توانید پیامدها و تاثیرات رویدادهای غیرمحتمل و کمیاب را تعیین کنید. اگر در مجموع تاثیر آن قوی قلمداد شود، ممکن است بتوانید آن را یک قوی سیاه درنظر بگیرید.
  اگر از این روش بخواهید برای قضاوت در مورد شخصیت فردی استفاده کنید، می‌بایست به نحوه رفتار آن‌ها در زمان وقوع یک حادثه خارق‌العاده بیندشید. مثلا اگر آن‌ها در لاتاری برنده شوند، چگونه برخورد خواهند کرد یا رفتار آن‌ها پس از تصادف با خودرویی دیگر چگونه خواهد بود؟ این‌ها سناریوهای به مراتب سخت‌تری برای بررسی می‌باشند، اما با نظریه قوی سیاه همسو هستند.

استراتژی های مدیریت ریسک

شما می‌توانید ضمن درنظرگیری قوهای سیاه، ترید و سرمایه گذاری کنید. لازمه این امر پیروی از استراتژی‌هایی برای مدیریت ریسک در بازار رمزارزهاست که ممکن است در زمان وقوع یک قوی سیاه موثر واقع شود.

اندازه موقعیت (Position Sizing): از اینکه با کل دارایی خود وارد یک معامله شوید، اجتناب کنید. سبدی متنوع داشته باشید. گزینه‌های مختلف را بررسی و ریسک هر یک را بسنجید. از یک درصد ثابت از دارایی خود جهت سرمایه‌گذاری استفاده کنید.

استراتژی هالتر (The Barbell Strategy): بیشتر دارایی‌ خود را در معاملات و سرمایه‌گذاری‌های کم ریسک و مطمئن‌ قرار داده و بخش کوچکی را برای موارد پرریسک‌تر و پرپتانسیل‌تر اختصاص دهید.

به انحراف معیار تکیه نکنید: در حالی که از انحراف معیار برای سنجش ریسک یک سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود، به شما توصیه می‌کنیم که آن را برای مدیریت ریسک به کار نبرید. این استراتژی تغییرات ریسک محاسبه شده را محدود می‌کند، در حالی که در دنیای واقعی، حرکات و اتفاقات می‌توانند از انحراف معیار و انتظارات ما فراتر روند.

رویدادهای قوی سیاه در بازار ارزهای دیجیتال

در بازار ارزهای رمزنگاری شده احتمالاتی برای وقوع رویدادهای قوی سیاه توسط کارشناسان مطرح شده است. یکی از عواملی که می‌تواند ازین مدل رویدادها را در بازار رمزارزها به دنبال داشته باشد، احتمال تعطیلی تجارت رمزارزها توسط کشورهایی همچون چین، کره جنوبی و بریتانیا است. اعمال قوانین سخت‌گیرانه توسط این کشورها می‌تواند تاثیر فراوانی بر این مارکت بگذارد.

یک رویداد قوی سیاه احتمالی دیگر نیز می‌تواند ناشی از نوسانات معکوس صندوق‌های ETF، نقدینگی کم و حجم معاملات رمزارزها باشد. ETF به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا روی ثبات بازار کمپانی‌های که اغلب در شاخص S&P 500 حضور دارند، شرطبندی کنند. نقدینگی کم هم به دلیل ایجاد محدودیت در فرصت فروش، ترید را دشوار می‌‌کند. حجم پایین معاملات نیز حاکی از علاقه کم بازار است.

با وجود این موارد، اگر شما هم به پتانسیل بلندمدت بازار رمزارزها اعتقاد دارید، رویدادهای قوی سیاه می‌توانند فرصت‌های طلایی و نادری باشند، زیرا به صورت عادی این شانس وجود ندارد که بتوانید ارزهای برتر و پرپتانسیل بازار را با قیمتی حداقلی خریداری کنید. بدین منظور، بهتر است همیشه آماده سرمایه‌گذاری باشیم و در زمانی که بازار مملو از ترس و فومو (FoMO) است، فرصت را غنیمت بشماریم.

چگونه وقوع یک رویداد قوی سیاه را پیش بینی کنیم؟

حال که به صورت تئوری با قوی سیاه آشنا شدیم و نمونه‌های واقعی از آن را تحلیل کردیم، می‌توانیم به چگونگی پیش‌بینی قوهای سیاه نگاهی بیندازیم.

البته هیچ فرمول دقیق و تضمین‌شده‌ای برای تشخیص یک رویداد قوی سیاه در یک آینده دور یا نزدیک وجود ندارد. حتی متخصصان این صنعت نیز نمی‌توانند پیش‌بینی دقیقی داشته باشند.

با این حال، شما می‌توانید برای رویدادهای غیرمحتملی که می‌توانند معاملات و سرمایه‌گذاری‌های شما را خراب کنند، آماده شوید. استراتژی‌های مدیریت ریسک که در بالا به آن اشاره شد را به کار بگیرید تا تجربه‌ای امن‌تر و آسوده‌تر را در این بازار پرهیجان و نه چندان قابل پیش‌بینی داشته باشید.

سوالات متداول

نظریه قوی سیاه چیست؟

نسیم نیکولاس طالب از داستان چگونگی کشف قوهای سیاه و اینکه همه‌ قوها سفید نیستند توسط جیمز کوک و همکارانش الهام گرفت. طالب از این مثال استفاده کرد تا نشان دهد که یادگیری ما در زمانی که فقط بر اساس تجربیات گذشته و یا داده‌های قابل مشاهده شخصی باشد، محدود می‌شود.

ویژگی رویداد قوی سیاه چیست؟

نادر هستند – تاثیر شدیدی دارند – بر اساس گذشته پیش‌بینی می‌شوند.