هوش مصنوعی دیپ سیک (DeepSeek) چیست؟ آموزش تصویری استفاده از دیپ سیک

مدل جدیدی که دیپ سیک (DeepSeek) برای پالایش داده و تصمیم‌گیری خودکار مبتنی بر آن پیشنهاد کرده بر مدل قدیمی‌تر و غالب مورد استفاده در چت جی پی تی پیشی گرفته و نگاه‌ها را معطوف خود کرده است. در بسیاری از بنچمارک‌هایی که بر روی مدل R1 دیپ سیک انجام شده یا نتیجه مطلوب‌تری حاصل شده یا عملکرد بسیار نزدیکی نسبت به O1 از OpenAI به دست آمده است.

نکته مهم‌تر این است که کد DeepSeek به صورت منبع باز (Open Source) در اختیار عموم قرار داده شده و همه می‌توانند بر قابلیت‌های آن بیافزایند یا در اپلیکیشن‌های دیگر به کار برند. برخلاف کدهای O1 از OpenAI، تمام گام‌های استدلالی مورد استفاده در این هوش مصنوعی به وضوح در دسترس است.

نسخه رایگان آن کم و بیش شبیه نسخه پولی چت جی پی تی است و برای همه اپلیکیشن‌های تحت وب، اندروید و آیفون قابل استفاده است. هزینه ساخت هوش مصنوعی دیپ سیک ده‌ها برابر کمتر از چت جی پی تی است و همین باعث حیرت سرمایه‌گذاران و شکست سهام شرکت‌هایی چون NVIDIA و OpenAI شده است.

هوش مصنوعی دیپ سیک چیست؟

هوش مصنوعی دیپ سیک شک جدیدی به دنیای دیجیتال و بازارهای مالی وارد کرده است؛ شبیه یک سونامی است که از جانب چین که بر سواحل آرام هوش مصنوعی و بزرگانی چون OpenAI، گوگل و NVIDIA و حتی متا کوبیده شد.

به زبان ساده، هوش مصنوعی دیپ سیک چیزی شبیه به چت جی بی تی است، یک الگوریتم هوشمند با رابط کاربری شبیه به یک موتور جستجو که با کاربر خود ارتباط می‌گیرد، به سوالات او پاسخ می‌دهد، جواب‌های منطقی می‌دهد، توان انجام محاسبات پیچیده را دارد و به صدها زبان دنیا مسلط است.

هوش مصنوعی چیست؟

برای اینکه بدانیم دیپ سیک واقعا چیست، باید درک خوبی از ابزارهای هوش مصنوعی داشته باشیم. هوش مصنوعی به سیستم‌های کامپیوتری گفته می‌شود که قابلیت تقلید هوش انسان و قدرت استدلال و تصمیم‌گیری آن را دارند. درواقع، این ابزارها امکان انجام فعالیت‌هایی را دارند که نیازمند ذکاوت انسانی است، فعالیت‌هایی مانند:

• یادگیری و استفاده از زبان طبیعی (مانند یادگیری زبان فارسی و استفاده از آن برای استدلال)
• تصویرنگاری آنی و تشخیص الگوهای بصری
• تصمیم‌گیری بر اساس داده و حل مسائل
• یادگیری و سازگاری مبتنی بر تجربه

سیستم‌های هوش مصنوعی مدرن از الگوریتم‌هایی تحت عنوان مدل‌های زبانی بزرگ یا LLM استفاده می‌کنند. به‌طور خلاصه، این الگوریتم‌ها از میلیاردها پارامتر برای دسته‌بندی و لیبل زدن به داده‌های مختلف و طبقه‌بندی آن‌ها استفاده می‌کنند تا بعدها از این طبقه‌بندی برای تشخیص موردی جدید و تصمیم‌گیری درباره آن بهره ببرند.

بیشتر بخوانید: هوش مصنوعی چیست

دیپ سیک و نحوه عملکرد آن

دیپ سیک یک شرکت چینی فعال در حوزه هوش مصنوعی است که بر روی توسعه مدل‌های زبانی بزرگ و راه‌حل‌های دیجیتال مبتنی بر هوش مصنوعی تمرکز دارد. به‌طور کلی، دیپ سیک دو مدل بنیادی ارائه کرده، DeepSeek – Coder و DeepSeek – Chat که هر کدام برای فعالیت خاصی طراحی شده‌اند.

مدل مشهور و خبرساز DeepSeek همان مدل DeepSeek – Chat آن است که رقیب چت بات‌هایی مانند ChatGPT به حساب می‌آید. محصول این مدل همان پلتفرم هوش مصنوعی دیپ سیک است که شما می‌توانید از آن به جای چت جی پی تی استفاده کنید.

آنچه دیپ سیک را از دیگر رقبا جدا می‌کند و ناگهان تلنگری بر همه می‌زند، تکنیک منحصربه‌فرد آن برای آموزش هوش مصنوعی و تعهد آن بر عرضه مدل به عنوان یک کد منبع باز است. علاوه بر این، هزینه ساخت هوش مصنوعی دیپ سیک کمتر از 6 میلیون دلار بوده که در مقابل هزینه‌ ساخت دیگر هوش مصنوعی‌ها قابل مقایسه نیست.

ویژگی‌های شاخص DeepSeek

• مدل DeepSeek – Code که برای توسعه نرم‌افزار و کدنویسی هوشمند طراحی شده، قابلیت برنامه‌نویسی به زبان‌های مختلفی چون پایتون، C#، جاوا، JS، HTML و خانواده C را دارد.
• مدل چت آن قابلیت درک و تولید نتایج زبان طبیعی فوق‌العاده بالایی دارد که غالبا با توانایی چت بات‌هایی مانند ChatGPT برابری می‌کند.
• هر دو مدل قابلیت مقیاس‌گیری و توسعه بالایی دارند و مدل آن می‌تواند برای هر نوع عملیات با هدف هوشمندسازی استفاده شود.
• هزینه تولید آن بسیار کمتر از سایر مدل‌هاست و هزینه استفاده از آن نیز رایگان است (مگر در موارد محدودی از توسعه نرم‌افزار که هزینه بسیار کمی هم با خود دارد).
• هوش مصنوعی DeepSeek از یک طراحی تحت عنوان Mixture of Experts استفاده می‌کند؛ به این معنی که مدل از بخش‌های تو در تو برای افزایش کارایی و سرعت بخشیدن به الگوریتم استفاده می‌کند. مدل آن نزدیک به 671 میلیارد پارامتر دارد که 37 میلیارد از آن برای هر فعالیتی فعال هستند. این پارامترها شبیه بلوک‌های AI هستند که به یادگیری و استدلال آن کمک می‌کنند.
• هوش مصنوعی دیپ سیک از 14.8 تریلیون داده نقطه‌ای استفاده کرده که توکن نامیده می‌شوند. توکن‌ها درواقع بخش‌های تشکیل دهنده متن هستند، شبیه کلمات یا مجموعه‌ای از کلمات، که مدل برای یادگیری خود از آن‌ها بهره می‌گیرد.

تصویر زیر شماتیکی از مدل مورد استفاده در DeepSeek است.

 موسس هوش مصنوعی دیپ سیک چه کسی است؟

موسس DeepSeek، Liang Wenfeng چینی است؛ مردی 40 ساله که در سال 2016 شرکت High-Flyer را تأسیس کرده است. لیانگ از سال 2007 به بعد یک تریدر در بازارهای مالی بوده و شرکت High-Flyer او نیز بیشتر بر روی خرید و فروش اوراق بهادار تمرکز داشته است.

تفاوت هوش مصنوعی دیپ سیک و چت جی پی تی چیست؟

اگرچه هر دو چت هوش مصنوعی فعالیت‌های کم و بیش مشابهی را مدیریت می‌کنند، اما زیرساخت و مدل بنیادی آن‌ها متفاوت از یکدیگر است. موارد زیر شاخص‌ترین تفاوت‌ها بین هوش مصنوعی دیپ سیک و چت جی پی تی هستند.

• تمرکز اصلی DeepSeek بر روی کارایی، قابلیت اجرا با سیستم سخت‌افزاری سبک‌تر و کدهای منبع باز است.
• تمرکز اصلی چت جی پی تی بر روی بهبود هرچه بیشتر مکالمات نوشتاری، کدنویسی و استدلال است.
• برای دسترسی به کد چت جی پی تی شما به یک اکانت ChatGPT Plus نیاز دارید، در حالی که کدهای DeepSeek مانند LLaMA و Mistral منبع باز هستند.
• زبان مبنا برای DeepSeek چینی است، اما برای ChatGPT زبان مبنا انگلیسی است.
• مدل مورد استفاده هوش مصنوعی دیپ سیک R1 است که مدل مقرون به صرفه‌تر با کارایی نزدیک به O1 چت جی پی تی است. با این حال، در فعالیت‌های استدلالی، ریاضیات و کدنویسی O1 اندکی بهتر عمل می‌کند. R1 منبع باز است و امکان دسترسی عمومی و سفارشی‌سازی آن وجود دارد در حالی که O1 اختصاصی است.

تصویر زیر خلاصه‌ای از تفاوت‌های بنیادی بین DeepSeek و دو دستیار هوش مصنوعی Gemini و ChatGPT است.

بیشتر بخوانید: چت جی پی تی چیست

نحوه عملکرد دستیار هوش مصنوعی

به زبانی ساده، انواع مختلف هوش مصنوعی یک مدل مبنا در قلب سیستم پردازشی خود دارند که از آن برای تغذیه داده و تبدیل آن به استدلال، محاسبات، منطق و نتایج دیگر استفاده می‌کنند. بنابراین، هوش مصنوعی و ربات‌های مبتنی بر آن چیزی نیست جز کارخانه‌ای که با هضم حجم‌های بالا از داده، برای ورودی‌های بعدی امکان تصمیم‌گیری به خود می‌گیرد.

شبیه کودکی که از سنین خردسالی چیز خاصی بلد نیست و فقط یک سیستم خام ذهنی کنجکاو برای پذیرش داده‌های اطراف دارد، هوش مصنوعی نیز از تریلیون‌ها داده نقطه‌ای برای آموزش خود بهره می‌برد تا در ادامه بتواند با شما شبیه خودتان حرف بزند.

اکثر چت بات‌های مبتنی بر هوش مصنوعی یک کادر جستجو دارند که شما در آن می‌توانید گفتگوی خود با هوش مصنوعی را آغاز کنید و درخواست‌های مختلف را برای او توضیح دهید. بر اساس داده‌هایی که برای یادگیری استفاده کرده، قدرت سخت‌افزاری و الگوریتم مبنای خود، جواب‌ها متفاوت و می‌توانند با ضریب درستی و کارایی متفاوت باشند.

ابزارهای هوش مصنوعی برای پردازش داده و استفاده از آن برای تعامل با کاربر شامل موارد اساسی زیرند:

یادگیری ماشین: الگوریتم‌های ریاضیاتی که مملوء از توابع با میلیاردها متغیر هستند. این توابع متغیرهای لیبل گذاری شده را دریافت و از آن‌ها برای ساخت یک الگوی پیش‌بینی بهره می‌برند.

یادگیری عمیق: حالت خاصی از یادگیری ماشین که به AI این امکان را می‌دهد از پردازش داده برای بهبود سیستم یادگیری خود استفاده کند. در یادگیری عمیق از شبکه‌های عصبی مصنوعی برای شبیه‌سازی مغز انسان و فرایند یادگیری آن بهره برده می‌شود.

شبکه‌های عصبی: فرایندی که داده‌ها را به صورت مرتب و در تکرارهای بالا تحلیل می‌کند تا مفهوم و الگوهای الحاق شده به آن‌ها را بیابد. این شبکه، شبیه شبکه عصبی مغز انسان با گره‌ها و یال‌های اتصالی آن‌هاست که داده‌ها را بین یکدیگر به اشتراک می‌گذارند تا فکر تولید شود.

بینایی ماشین: الگوریتم‌هایی که از مدل‌ها و فرایندهای یادگیری، مانند انواع بالا، استفاده می‌کنند تا امکان تفسیر تصاویر از طریق الگوهای تشخیصی را داشته باشند. این الگوریتم‌ها به هوش مصنوعی امکان تحلیل و تصمیم‌گیری درباره داده‌های بصری را می‌دهند.

آموزش استفاده از هوش مصنوعی دیپ سیک

احتمالا همه شما حداقل یکبار هم که شده از هوش مصنوعی ChatGPT استفاده کرده‌اید. برای هوش مصنوعی دیپ سیک نیز شرایط کم‌وبیش مشابه است. در این بخش آموزش تصویری استفاده از هوش مصنوعی دیپ سیک را به اشتراک می‌گذاریم.

گام اول: ورود به صفحه اختصاصی آن

برای ورود به چت باکس هوش مصنوعی دیپ سیک، از لینک Deepseek.com استفاده کنید. اگر هنوز عضو نشده باشید، با صفحه زیر مواجه می‌شوید.

بر روی گزینه Log in with Gmail کلیک کنید. بعد از زدن کلیک ادامه و پذیرش اتصال از طریق جیمیل، شما به صفحه اصلی هوش مصنوعی دیپ سیک وارد می‌شوید.

در کادر جستجو، جایی که نوشته شده Message Deepseek، می‌توانید هر سوالی که دارید را بپرسید، سرچ کنید یا سوالات تایپ شده خود را در باکس آن کپی کنید.

توجه کنید که دو گزینه برای باکس جستجو وجود دارد:

• DeepThink R1: این گزینه برای زمانی است که بخواهید سوالی استدلالی، منطقی، حل مسئله یا مشابه آن را بپرسید.
• Search: این گزینه را زمانی کلیک می‌کنید که سوال یا درخواست شما مرتبط با جستجو در اینترنت باشد، مثلا بخواهید وضعیت کنونی سهام اپل را بدانید.

برای مثال، اگر بپرسید: وضعیت کریپتو امروز چطور است، با جواب زیر مواجه می‌شوید

به عبارتی، حالت جستجو به صورت خودکار فعال نیست و شما باید پس از وارد کردن سوال خود، گزینه Search  را فعال کنید. علاوه بر این، هر سوال کلی جوابی کلی خواهد داشت و بهتر است برای دریافت جواب با جزئیات در کادر ذکر کنید که به جزئیات خاصی نیاز دارید و به مورد مدنظر خود با جزئیات اشاره کنید.

نکته دیگر که باید به یاد داشته باشید این است که سوالات انگلیسی جواب‌های بهتری را به همراه خواهند داشت، در ادامه می‌توانید از DeepSeek بخواهید که جواب را برای شما ترجمه کند. برای مثال، ما از deepSeek پرسیدیم: How to interpret Bitcoin price chart و پس از زدن گزینه DeepThink این جواب را گرفتیم:

DeepSeek چه تأثیری بر بازارهای مالی گذاشت؟

معرفی هوش مصنوعی DeepSeek شک ویرانگری بر سهام شرکت‌هایی بود که بر روی هوش مصنوعی و توسعه ابزارهای سخت‌افزاری برای آن تمرکز داشتند. برای مثال، در کمتر از یک روز ارزش NVIDIA بیشتر از 600 میلیارد دلار کاهش یافت.

شاید از خود بپرسید که دیپ سیک چه ربطی به NVIDIA دارد؟ خب موضوع این است که DeepSeek هم از محصولات پردازشی NVIDIA استفاده می‌کند، اما نه به آن میزان که شرکت‌های دیگری چون OpenAI نیاز دارند و این یعنی نیاز کمتر به پردازش‌گرهای آن و بازار کمتر برای NVIDIA در آینده.

از طرفی، سهام شرکت‌های دیگری چون گوگل و OpenAI نیز تحت تأثیر معرفی DeepSeek بوده‌اند، زیرا کدهای منبع باز آن در اختیار همگان قرار دارد و دیگر نیاز نیست کسی برای خرید کدها و شخصی‌سازی آن‌ها از شرکت‌های دیگر خرید کند (حداقل نه در آن حجم‌های قبلی).

علاوه بر این، هزینه تولید این چت باکس کمتر از 6 میلیون دلار بوده، درصد بسیار کمی از هزینه تولید و نگهداری از ChatGPT یا Gemini گوگل که سرمایه‌گذاری‌های کلانی روی آن‌ها شده است. در نتیجه، تمام بازارهای مالی متأثر از معرفی این هوش مصنوعی بوده‌اند، چراکه باارزش‌ترین سهام نیز همان سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی بوده است.

تأثیر دیپ سیک بر شرکت‌های بزرگ تکنولوژی

OpenAI: در بین سازندگان مدل‌های هوش مصنوعی، OpenAI بیشترین تأثیر را از دیپ سیک می‌گیرد. این مدل منبع باز به سرعت عرصه را بر چت جی پی تی تنگ می‌کند، چنانکه در کمتر از یک روز باعث کاهش قیمت سهام آن و رایگان شدن O3-mini OpenAI شده است.

مایکروسافت و آمازون: برای این دو شرکت فعال در حوزه تکنولوژی، مدل R1 به هیچ وجه چیز بدی نیست، چنانکه تمرکز این شرکت‌ها بر روی زیرساخت و بهره‌گیری از مدل‌ها از شرکت‌های دیگر است. قیمت سهام این دو شرکت نیز تأثیر منفی چندانی از هوش مصنوعی دیپ سیک نگرفته‌اند.

Meta: وضعیت برای متا کاملا متفاوت است و آن‌ها به شدت نگران اوج‌گیری این هوش مصنوعی هستند. متا از یک شرکت پیشتاز ارائه دهنده مدل منبع باز به دنبال کننده R1 از Deep Seek تبدیل شده است.

گوگل: هوش مصنوعی Gemini تا قبل از این هوش مصنوعی محصول چین نیز چندان مورد استقبال قرار نگرفته بود و اکنون نیز تأثیر شدیدی از آن نمی‌گیرد. قیمت سهام گوگل نیز تأثیر قابل‌توجهی از این هوش مصنوعی نپذیرفته است.

NVIDIA: برای انویدیا معرفی این هوش مصنوعی شبیه یک فاجعه یک شبه بود که 600 میلیارد دلار بر آن و سهامدارانش ضرر زد. استفاده از مدلی که به پردازشگر کمتر و صرف هزینه‌های پایین‌تر نیاز دارد، به هیچ وجه به نفع این غول دنیای پردازشگرهای کامپیوتری نیست.

مزیت دیپ سیک نسبت به دیگر رقبای هوش مصنوعی چیست؟

مزیت‌های دیپ سیک نسبت به سایر رقبا در دنیای هوش مصنوعی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• تمرکز بر بهینه‌سازی و افزایش کارایی محاسباتی: GPT-4 یا Claude به مراتب نسبت به DeepSeek پرهزینه‌تر هستند و کارایی آن‌ها کم و بیش مشابه است. علاوه بر این، انرژی مصرفی برای فعالیت دیپ سیک به مراتب پایین‌تر از انواع هوش مصنوعی‌های دیگر است.
• دسترسی به حجم بالاتری از داده و اختصاصی بودن مدل: این هوش مصنوعی از حجمی چند تریلیونی از داده استفاده کرده و داده‌های محلی از کشورهای مختلف را مدنظر قرار داده است.
• ارائه یک مدل منبع‌باز: کد DeepSeek کاملا منبع باز و در اختیار توسعه دهندگان قرار گرفته و تقریبا هر کسی می‌تواند از آن برای سفارشی‌سازی یک پلتفرم یا اپلکیشن مبتنی بر هوش مصنوعی استفاده کند.
• مقیاس‌گیری فوق‌العاده: منبع باز بودن آن باعث می‌شود در ادامه افراد بیشتری به ویژگی‌ها و قابلیت‌های آن اضافه کنند و این هوش مصنوعی به سرعت مقیاس بگیرد.

برای استفاده در حوزه‌های ارز دیجیتال دیپ سیک بهتر است یا چت جی پی تی؟

در حال حاضر، هوش مصنوعی دیپ سیک روزهای ابتدایی از فعالیت خود را طی می‌کند و دیدگاه کاملا مشخص و روشنی از قابلیت‌ها یا محدودیت‌های آن وجود ندارد. علاوه بر این، این هوش مصنوعی هنوز با پلتفرم‌های تحلیل بازار ادغام نشده و باید کمی صبر کنید تا اپلیکیشن‌های اختصاصی مبتنی بر مدل آن ارائه شوند.

با وجود این، اگر قصد دارید این هوش مصنوعی را به عنوان ابزاری برای پاسخگویی به سوالات روزمره خود درباره ارزهای دیجیتال استفاده کنید، باید گفت که نتایج کم و بیش مشابه هستند؛ با این تفاوت که DeepSeek در حال حاضر با حجم بالایی از درخواست‌هایی مواجه است که امکان پاسخگویی به همه آن‌ها را نیز ندارد.

به عبارتی، مشکل کنونی هوش مصنوعی دیپ سیک گسترش پلتفرم آن برای پذیرایی از میلیون‌ها کاربری است که در لحظه از آن سوال می‌پرسند. برای رسیدن به این نقطه به هفته‌ها و ماه‌ها شاید نیاز باشد، اما مشخصا این اتفاق خواهد افتاد و ما انتظار داریم دیپ سیک در ادامه به یکی از محبوب‌ترین ابزارهای هوش مصنوعی بدل شود.

جمع‌بندی

این روزها همه چیز در دنیای فناوری و هر آنچه که به فناوری مرتبط است حول مفهوم و مدل‌های هوش مصنوعی تعریف می‌شود. بنابراین، کاربران نیز باید به دنیای جدید و مبتنی بر آن خو بگیرند، ابزارهایش را بشناسند و از دسترسی‌های آن برای ایجاد بهبود در انواع فعالیت‌های روزمره خود بهره بگیرند.

سوالات متداول

آیا دیپ سیک رایگان است؟

برای کاربردهایی مانند سرچ در چت باکس آن، کدهای ساده یا استفاده از نسخه آزماشی مدل، هزینه‌ای نیاز نیست پرداخت کنید. با این حال، ویژگی‌های پیشرفته‌تر نیازمند پرداخت هزینه هستند، اما هزینه پرداختی بسیار کمتر از مبالغ درخواستی از ChatGPT و موارد مشابه است.

دیپ‌سیک چیست؟

دیپ‌سیک یک شرکت هوش مصنوعی چینی است که در سال ۲۰۲۳ در استان ژجیانگ تأسیس شد. این شرکت مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) متن‌باز توسعه می‌دهد و به دلیل کارایی بالا و هزینه‌های پایین آموزش مدل‌هایش شناخته شده است. دیپ‌سیک تنها چند روز است که معرفی شده و هنوز در مراحل ابتدایی استفاده عمومی است.

چگونه دیپ ‌سیک به موفقیت کنونی خود دست یافت؟

دیپ‌سیک با استفاده از تکنیک «مخلوطی از متخصصان» (Mixture of Experts) توانسته است مدل‌های هوش مصنوعی پیشرفته‌ای را با هزینه و منابع محاسباتی کمتر توسعه دهد. این روش تنها منابع محاسباتی مورد نیاز برای هر وظیفه را فعال می‌کند، که منجر به کارایی بالاتر و مصرف انرژی کمتر می‌شود.

دیپ‌سیک چه تأثیری بر صنعت و شرکت‌های فعال در حوزه هوش مصنوعی داشته است؟

موفقیت دیپ‌سیک در توسعه مدل‌های هوش مصنوعی با هزینه کمتر، باعث کاهش ارزش بازار شرکت‌های بزرگ فناوری مانند انویدیا، تسلا، گوگل، آمازون و مایکروسافت شده است. این امر نشان می‌دهد که شرکت‌های نوپای کوچک‌تر نیز می‌توانند با استفاده از روش‌های نوآورانه در توسعه هوش مصنوعی با غول‌های فناوری رقابت کنند.

چگونه می‌توان به مدل‌های دیپ‌سیک دسترسی پیدا کرد؟

مدل‌های دیپ‌سیک به صورت منبع‌باز و رایگان در دسترس همگان هستند؛ این واقعیت امکان افزایش شفافیت و سفارشی‌سازی مدل را فراهم می‌کند. کاربران، از جمله برنامه‌نویسان، می‌توانند بدون هیچ هزینه‌ای به این مدل‌ها دسترسی داشته باشند و از آن‌ها برای توسعه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی استفاده کنند.