خانه
معرفی 10 تا از بهترین بازار های NFT + راهنمای ورود به بازار توکن غیر مثلی عکس

معرفی 10 تا از بهترین بازار های NFT + راهنمای ورود به بازار توکن غیر مثلی

بهترین بازار های NFT پلتفرم‌ هایی هستند که در آنها می‌توان توکن‌ های غیرمثلی را معامله کرد. این توکن‌ ها با عنوان NFT شناخته می‌شوند. NFT مخفف عبارت (Non-fungible token) می‌باشد و همانطور که از نامش معلوم است به سرمایه‌ های دیجیتال یگانه و منحصر به فرد گفته می‌شوند. هر یک از این توکن‌ ها قابلیت‌ های مخصوص به خود را دارند که آنها را از NFT های دیگر جدا می‌کند. بهتر است بدانید ارزهایی مانند اتریوم و بیت کوین مثلی و تعویض پذیر هستند. اهمیت مالکیت در این توکن بسیار زیاد است.

اگر راجب NFT ها اطلاعات کاملی ندارید، پیشنهاد پارسیان کریپتو به شما مطالعه ی مقاله ” NFT چیست ؛ توکن غیر مثلی به زبان ساده” قبل از این مقاله است.

مثلی یا غیر مثلی بودن یک توکن به چه معناست؟

مثلی یا غیر مثلی بودن یک توکن به چه معناست؟

بهتر نیست قبل از پرداختن به موضوع بازار های توکن غیر مثلی، مفهوم مثلی و غیر مثلی را برایتان روشن کنیم؟ اگر پاسخ شما مثبت است پس با ما همراه شوید.برای فهم بهتر واژه مثلی یا تعویض پذیر بودن (Fungible) به این نکته توجه داشته باشید که واحد آن با واحدهای هم رده خود برابر است.

اگر باز هم درک این متن نامفهوم است با یک مثال روان این مورد را برایتان توضیح می‌دهیم. فرض کنید یک فرد به دوست خود مبلغ 100 هزار تومان قرض می‌دهد. بعد از یک هفته اگر دوست او دو اسکناس 50 هزار تومان برگرداند در حقیقت قرض خود را ادا کرده است.

در این باره می‌توان گفت علاوه بر پول، بیت کوین و شمش طلا هم جزء دارایی‌ های مثی به شمار می‌روند. در مقابل ؛ دارایی غیر مثلی به تمام سرمایه‌ هایی گفته می‌شود که مثل و مانند معادل با آن وجود ندارد. تابلو های خاص و یگانه، خودرو، محصولات و کالاهای موجود در خانه شما و در حالت کلی تمام چیزهایی که نتوان به واسطه آنها مبادله انجام داد، در دسته دارایی‌ های غیر مثلی (Non-fungible) قرار می‌گیرند.

علاوه بر این موارد ذکر شده در خصوص غیر مثلی بودن می‌توان گفت برخی بلیط‌ های مربوط به بازی‌ های مهم نیز می‌توانند در این دسته قرار گیرند. البته بهتر است توجه داشته باشید که ممکن است بلیط‌ های موجود در صندلی‌ های ردیف آخر با اول برابر باشند که در این صورت، موضوع مثلی بودن مطرح خواهد شد. در حال حاضر 100% مطمئن هستیم که موضوع مثلی و غیر مثلی بودن برایتان کاملا روشن و قابل فهم شد. حال به موضوع اصلی خود با عنوان بازارهای توکن غیرمثلی می‌پردازیم.

اگر راجب قوانین خرید و فروش ارز های دیجیتال اطلاعات کاملی ندارید ، پیشنهاد پارسیان کریپتو به شما مطالعه ی مقاله قوانین ارز های دیجیتال در ایران  است.

بازار NFT چیست؟

بازار NFT در واقع پلتفرمی است که در آن می توان یک NFT را خرید و یا آن را به فروش رساند. همانطور که پیش‌ تر ذکر شد، توکن غیر مثلی تفاوت‌ هایی با بیت کوین دارد اما این دلیل نمی‌شود که برای نگهداری و ذخیره ارزهای خود از پلتفرم‌ های دیگر استفاده کند. کیف پول در دنیای ارز های دیجیتال برای ذخیره و نگهداری تمام دارایی‌‌ها فارغ از تفاوت‌ های آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مورد هم کیف پول اختصاصی به NFT  در نظر گرفته می‌شود و مالکیت توکن غیر مثلی به فرد دارنده کیف پول متعلق است.

این توکن یک قابلیت منحصر به فرد دیگر هم دارند و آن، نادر بودنشان است. به بیان ساده‌تر، این ویژگی باعث افزایش ارزش آنها شده است. اگر اشخاصی قصد تولید زیاد این توکن‌ها را داشته باشند به مراتب ارزش‌شان کم می‌شود. با این حساب، همیشه ترجیج بر این است که “کیفیت مهمتر از کمیت است”.

در نهایت، از ویژگی‌ های دیگر توکن غیر مثلی، عدم تقسیم پذیری آنها به واحد کوچکتر است. به عنوان مثال، شما می‌توانید هر مقدار از بیت کوین که بخواهید در واحد های کوچکتر و اعشار خریداری کنید. در حالی که این شرایط برای توکن غیر مثلب امکان پذیر نخواهد بود. در اینجا هم تفاوت توکن مثلی و غیر مثلی به طور واضح مشخص می‌شود. شما می‌توانید 0.001 واحد از بیت کوین خریداری کنید اما امکان خرید 0.001 واحد از یک خودرو و یا تابلو را ندارید.

بیشتر بدانید : اگر آشنایی با رمز ارز Bitcoin ندارید میتوانید مقاله جامع بیت کوین چیست ، را در وب سایت مطالعه کنید .

در بزرگ‌ ترین بازار های توکن غیر مثلی چه اتفاقاتی می‌افتد؟

مثلی یا غیر مثلی بودن یک توکن به چه معناست؟

اگر در حوزه ارز های دیجیتال فعالیت داشته باشید بدون شک موضوع بازار های توکن غیر مثلی را به وفوور شنیده‌اید. احتمالا مشاهده کنید که افراد محصولات قیمتی و یا ارزشمند خود را در این بازارها به توکن تبدیل کرده و به فروش می‌رسانند. خرید و فروش از این بازارهای پُرسود بسیار جذاب و شیرین است .

اما آیا قوانین و عملکرد و فعالیت در این نوع بازار را می‌دانید؟ در سال 2020 پلتفرم توکن غیر مثلی به طور سریع و با محبوبیت خاصی رو به رشد بود. تصور کنید که یک تابلوی بسیار قدیمی از مادر بزرگ مادر بزرگتان به شما رسیده است. این محصول یک کالای عتیقه و ارزشمند به شمار می‌رود که شما قصد دارید آن را فروخته و مشکل مالی خود را برطرف کنید.

در این صورت اگر به دنیای ارز دیجیتال آگاهی داشته باشید با استفاده از تبدیل آن به NFT می‌توانید سود مطلوبی از فروش آن به دست آورید. البته علاوه بر تابلو ، آثار هنری کمیاب، محصولات دیجیتال، قطعه‌ های موسیقی بی‌نظیر و … می‌توانند به NFT تبدیل شده و در بازار های توکن غیر مثلی خرید و فروش قرار شوند.

بیشتر بدانید : برای آشنایی بیشتر با بهترین و امن ترین ولت های ارز دیجیتال مطالعه مقاله کیف پول ارز دیجیتال را به شما پیشنهاد میکنیم .

پلتفرم بازار NFT چگونه است؟

بهتر است بدانید که صرافی‌ ها در خرید و فروش توکن غیر مثلی هیچ نقشی ندارند. بازار های آنلاین مهمترین پلتفرم‌ های فعال در این زمینه هستند. اگر بخواهید کالاها و محصولات فیزیکی را خرید و فروش کنید از سایت‌ هایی مانند دیجی کالا، تُرُب و … استفاده می‌کنید. بازار NFT نیز دقیقا مانند دیجی کالا و ترب برای محصولات فیزیکی هستند.

البته شما برای فعالیت در این نوع بازار ها باید قوانین و عملیاتی انجام دهید. به عنوان مثال، انتخاب کیف پول سازگار با بلاکچین مورد نظر اولین و مهمترین کار است. شارژ موجودی والت کار مهم بعدی است که باید انجام دهید. در این مورد سازگاری بازار با بلاکچین در اولویت است. ایجاد حساب کاربری به منظور انجام معاملات نیز، لازم و ضروری است.

نکته‌ ای که بهتر است در این باره بدانید این است که ساخت توکن غیرمثلی و استفاده از بازار های فعال در این زمینه، نیازمند پرداخت کارمزد است. کارمزدهای هر یک از بلاکچین‌ ها متفاوت هستند. در حال حاضر، اتریوم بیشترین کارمزد را نسبت به ارزهای دیگر دریافت می‌کند. اگر به دنبال اطلاعات بیشتری در مورد بلاکچین اتریوم و رمز ارز ETH هستید مقاله اتریوم چیست، را در وب سایت مطالعه کنید .

علاوه بر اتریوم، بلاکچین‌ هایی مانند سولانا، بایننس اسمارت چین، شبکه کازماس، الگورند، پولکادات، ایاس، وَکس، ترون، فلو و هدراهش گراف هم هستند که می‌توان برای خرید و فروش توکن غیرمثلی روی آنها حساب کرد. درست است که این پلتفرم‌های ذکر شده رقیب اتریوم هستند ولی گاهی اوقات با یکدیگر در ارتباط می‌باشند و از این طریق اقدام به خرید توکن غیرمثلی می‌کنند.

 فعالیت در بازار های توکن غیر مثلی

برای اینکه بتوانید در بازارهای توکن غیر مثلی، فعالیت خوب و مطلوبی داشته باشید پیشنهاد می‌شود مرحله اول آن که “ثبت نام” است را با دقت پشت سر بگذرانید. بلاکچین‌ ها و پلتفرم‌ها مختلف، مراحل ثبت نام متفاوتی دارند. اما در خصوص انتخاب کیف پول و شارژ آن می‌توان اطمینان داشت که تمام آنها از یک قانون پیروی می‌کنند. در صفحه بازارهای آنلاین توکن غیرمثلی گزینه‌ای با عنوان ثبت نام وجود دارد.

یکی از بهترین بازار های NFT می‌توان به OpenSea.io  اشاره کرد. البته در ادامه به توضیح این بازار و بازارهای دیگر خواهیم پرداخت. پس از ثبت نام و اتصال به کیف پول خود، رمز عبور آن را وارد کرده و عملیات ثبت نام را با موفقیت به پایان می‌رسانید. اگر بخواهیم یک لیست برای این کار آماده کنیم بدین شرح می‌باشد.

انتخاب کیف پول ارز دیجیتال مورد نظر ، خرید ارز و بلاکچین مورد نظر برای هزینه‌ها و کارمزد، انتخاب بستر مناسب توکن، متصل کردن کیف پول به سایت یا همان پلتفرم، ساخت کلکسیون از طریق Create a Collection، آپلود اطلاعات مربوط به توکن مورد نظر، انتخاب شبکه و شیوه پرداخت، واریز کارمزد و ساخت توکن غیر مثلی صفر تا صد کاری است که برای خرید و فروش NFT باید انجام شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد پیداکردن شناسه تراکنش به مقاله هش تراکنش مراجعه کنید.

پیشنهاد مطالعه : اگر به دنبال سرمایه گذاری در حوزه توکن های غیرمثلی هستید حتما مقاله سرمایه گذاری در NFT پارسیان کریپتو را مطالعه بفرمایید.

قوانین خرید و فروش NFT

برای خرید و فروش در بازار های توکن غیر مثلی، باید قوانین چارچوب شده‌ ای رعایت شود. به منظور خرید توکن، قیمت‌ ها پایدار و توسط حراج انجام می‌شود. علاوه بر این، دارایی معادل با قیمت ارائه شده از طرف ما به همراه کارمزد برای خرید توکن غیرمثلی در کیف پولمان وجود داشته باشد.

تا زمانی که حراج به پایان نرسیده فرصت خرید دارید و اگر رقم پیشنهادی ما بالاترین قیمت باشد، سیستم به صورت اتوماتیک عملیات کسر از حساب را برای ما انجام می‌دهد. در مورد بازار فروش توکن غیر مثلی هم می‌توان گفت؛ فروشنده باید قیمت مشخصی برای کالا و محصول خود در نظر بگیرد. سپس اطلاعات مربوط به توکن غیر مثلی یا همان NFT را در سایت آپلود نماید.

بعد از اینکه اطلاعات مربوط به محصول تایید شد، آن کالا به لیست فروش می‌رود. خریداران می‌توانند از طریق این پلتفرم و سایت محصول را مشاهده کرده و اقدام به خرید کنند. در خصوص کیف پول‌ها می‌توان گفت که باید آن قدر موجودی در آنها وجود داشته باشند که بتوانید تراکنش مطلوبی انجام دهید. توجه به کارمزد هم در این بین، اهمیت ویژه‌ای دارد. شبکه شلوغ مستلزم پرداخت کارمزد بیشتری می‌باشد.

بیشتر بدانید : برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد انواع ارز های دیجیتال مطالب مربوط به شاردینگ چیست را مطالعه کنید .

بهترین بازار های NFT

از بین بزرگترین بازارهای توکن غیر مثلی ،  بهترین بازار های NFT شامل ، اوپن سی (OpenSea)، بیکری سواپ (BakerySwap)، فاندیشن (Foundation)، ولیوبلز (Valuables)، ان بی ای تاپ شات (NBA Top Shot)، سوپرریر (SuperRare)، نیفتی گیت وی (Nifti Gateway)، سوریر (Sorare)، رریبل (Rarible)، اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) و بازی دسنترالند (Decentraland) بیشترین محبوبیت را دارند. ( پارسیان کریپتو در رابطه با ابزار های ساخت NFT نیز مقاله جامعی برای شما عزیزان آماده کرده است )

ورود به بازار NFT

در ادامه پلتفرم‌ هایی را معرفی کرده‌ایم که بهترین ابزار برای ورود به بازار NFT هستند. با این بخش همراه ما باشید.

  • اوپن سی (OpenSea) ; بهترین بازار های NFT

اوپن سی (OpenSea) ; بهترین بازار های NFT

در بازار های توکن غیر مثلی نظیر اوپن سی (OpenSea)  افراد می‌توانند محصولات هنری، نام دامنه‌ها، بلیط‌ های مسابقه و … را خرید و فروش کنند. این صرافی با عنوان OpenSea.io فعالیت می‌کند و از نظر بسیاری از علاقه‌ مندان به این صنعت به عنوان بهترین بازار های NFT شناخته می‌شود. الکس آتالا (Alex Atallah) و دوین فینزر (Devin Finzer)در سال 2017 اقدام به ایجاد این بازار کردند. استاندارد ERC1155 و ERC721 از بلاکچین اتریوم در این صرافی کاربرد دارد.

  • بیکری سواپ (BakerySwap)

بیکری سواپ (BakerySwap)

اگر بخواهیم یکی از اولین بازار های توکن غیر مثلی را معرفی کنیم، بدون شک نام صرافی بیکری سواپ (BakerySwap)  در اولین ردیف‌ های لیست مشاهده خواهد شد. این صرافی بر روی پلتفرم بایننس اسمارت به فعالیت خود ادامه می‌دهد. در این صرافی و بازار کارمزد کمتری نسبت به صرافی‌ های دیگر دریافت می‌شود.

  • ولیوبلز (Valuables)

ساز و کار خرید و فروش در یکی از بازارهای توکن غیرمثلی با عنوان ولیوبلز (Valuables) کمی متفاوت و جذاب است. به عنوان مثال خرید و فروش در این سایت با توکنیزه نمودن توئیت‌ها انجام می‌شود. جک دورسی (Jack Dorsey) مدیر توئیتر با این شکل از فعالیت یک توئیت را حدود 2.9 میلیون دلار فروخت.

  • ان بی ای تاپ شات (NBA Top Shot)

فیلم‌ها و ویدیوهای جذاب خود به منظور خرید و فروش را می‌توانید در یکی دیگر از بازارهای توکن غیرمثلی با عنوان ان بی ای تاپ شات  به فروش رسانید.  کمپانی دپر لبز (Dapper Labs)  در سال 2019  تاسیس کرد.

  • سوپرریر (SuperRare)

محل فروش آثار هنری دیجیتال بسیاری از هنرمندان برجسته با استفاده از این بازار توکن غیرمثلی می‌باشد که از استاندارد ERC721 شبکه اتریوم برای فعالیت خود استفاده می‌کند.

  • نیفتی گیت وی (Nifti Gateway)

نیفتی گیت وی (Nifti Gateway)

این بازار نیز مانند سوپرریر آثار هنرمندان معروف را برای خرید و فروش قرار می‌دهد. بیپل (Beeple) و استیو آئوکی (Steve Aoki)از هنرمندان معروفی هستند که آثارشان در این صرافی به فروش می‌رسد.

 بیشتر بدانید : پشینهاد میکنیم برای آشنایی بیشتر با معاملات Futures ارز دیجیتال از مطالب مربوط به مقاله فیوچرز چیست  ، استفاده کنید .

  • سوریر (Sorare)

اگر می‌خواهید با یکی از بزرگ‌ ترین بازار های توکن غیر مثلی آشنا شوید، می‌توانیم سوریر (Sorare) را به شما معرفی کنیم. در این صرافی، کارت‌ های حاوی عکس بازیکنان فوتبال مبادله می‌شود. البته عکس بازیکنان بازی سوریر که به صورت مجازی برگزار می‌شود روی این کارت‌ها قرار دارد.

در بازار سوریر، بازی‌ های فوتبال مختلفی برگزار می‌شود که افراد علاقه مند می‌توانند تیم خود را وارد بازی کنند. البته بهتر است توجه داشته باشید که قوانین موجود برای شرکت در این بازی‌ ها، سن، منطقه خاص، یگانه و بی‌همتا بودن کارت‌ها و عملکرد بازیکنان است که نقش تعیین کننده‌ای در کسب امتیاز بالا دارند.

  • رریبل (Rarible); از بهترین بازار های NFT ایران

از دیگر بازار های توکن غیرمثلی که روی خرید و فروش آثار هنری تمرکز دارد می‌توان به صرافی رریبل (Rarible) اشاره کرد. توکن‌ های RARI به عنوان پایه ثابت فعالان این بازار هستند. رریبل یک پلتفرم متن باز می‌باشد که در سال 2020 به افراد معرفی شد. بر اساس تحقیقات انجام گرفته در NFT می‌توان گفت؛ این توکن به عنوان اولین توکن حاکم و کنترل کننده در بازار است.

طبق گزارشات دریافت شده از کاربران پارسیان کریپتو، رریبل که رقیب جدی اوپن سی در بازار های NFT است، تا حد زیادی بهترین بازار های NFT ایران می‌باشد. با توجه به تحریم‌ های اقتصادی علیه کشور ایران، فعالیت در پلتفرم اوپن سی حتی با تغییر IP نیز غیرممکن است چرا که بلافاصله کاربران ایرانی تشخیص داده شده و دسترسی آن‌ها به سایت محدود می‌شود.

بر اساس گزارشات به دست آمده از برخی کاربران ایران پلتفرم رریبل (Rarible)، این بازار NFT، محدودیت‌های کمتری را برای ایرانیان در نظر گرفته و به همین دلیل به عنوان بهترین بازار های NFT ایران از آن یاد می‌شود.

  • اکسی اینفینیتی (Axie Infinity)

اگر علاقه مند به شخصیت‌ های کارتونی هستید می‌توانید به یکی از بهترین بازار های NFT با عنوان اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) ورود کرده و خرید و فروش خود را انجام دهید. کاراکترهای کارتونی متعلق به بازی‌های Axie Infinity در این پلتفرم موجود هستند. پروسه کار به این صورت است که افراد می‌توانند شخصیت‌های کارتونی از جمله حیوانات را انتخاب کرده و تربیت کنند. بعد از آن، حیوانات پرورش داده خود را مورد خرید و فروش قرار دهند. کاراکتراهای کارتونی با عنوان اکسی (Axie) شناخته می‌شوند.

  • دسنترالند (Decentraland)

دسنترالند نیز مانند اکسی اینفینیتی یک زمین بازی مجازی است که افراد می‌توانند از آن به عنوان بازار خرید فروش محصولات مانند لباس و پوشاک استفاده نمایند.

کلام آخر

خرید و فروش و اصطلاحا کسب درآمد در هر پلتفرم و هر زمانی شیرین و جذاب می‌باشد. اصولا زمانی که اسم خرید به میان می‌آید همه افراد ذوق مضاعفی پیدا می‌کنند. حال شما تصور کنید در بستر های متفاوت و جذاب‌ تر اقدام به انجام خرید و فروش کنید، بدون شک، شیرینی آن بیشتر خواهد شد.

بهترین بازار های NFT همان پلتفرم‌ هایی هستند که افراد می‌توانند تمام کالاها و محصولات هنری و غیر هنری خود را در آن مورد معامله قرار دهند. تنها کاری که باید در این بازارها انجام دهید، ثبت نام و بارگذاری اطلاعات مربوط به توکن‌ هایتان است. توکن‌ ها همان محصولاتی هستند که از شکل فیزیکی به شکل مجازی درآمده‌اند.

در خلال مقاله از بهترین بازار های NFT در این زمینه مانند اکسی اینفینیتی، بیکر سواپ و اوپن سی نام بردیم که می‌توانند نیازهای شما را در جهت خرید و فروش توکن برطرف نمایند. با کمی آگاهی از نحوه انجام عملیات در آنها می‌توانند خرید و فروش‌های مطلوبی انجام دهید.

سوالات متداول

1- بهترین بازار های NFT به چه صورت هستند ؟

پلتفرم‌ هایی هستند که در آنها می‌توان توکن‌ های غیرمثلی را معامله کرد. این توکن‌ ها با عنوان NFT شناخته می‌شوند. NFT مخفف عبارت (Non-fungible token) می‌باشد و همانطور که از نامش معلوم است به سرمایه‌ های دیجیتال یگانه و منحصر به فرد گفته می‌شوند. هر یک از این توکن‌ ها قابلیت‌ های مخصوص به خود را دارند که آنها را از NFT های دیگر جدا می‌کند. 

2- چند نمونه از بهترین بازار های NFT کدامند؟

اوپن سی (Opensea)، رریبل (Rarible)، بیکری سواپ (BakerySwap) و…

درباره نویسنده

الهام زارع

ثبت نظر جدید

[object Object] عکس

راریبل چیست؟ آموزش خرید و فروش NFT در سایت Rarible + معرفی توکن RARI

راریبل (Rarible)، یک بازار غیرمتمرکز است که به کاربران اجازه می‌دهد توکن‌های غیر مثلی (Non-Fungible Token) یا NFTها را بخرند، بفروشند و معامله کنند. NFT‌ها دارایی‌های دیجیتال منحصر به فردی هستند که می‌توانند هر چیزی از هنر و موسیقی گرفته تا...

۶ شهریور ۱۴۰۳
[object Object] عکس

دلایل ساخت NFT روی شبکه اتریوم و 4 جایگزین برای آن!

دلایل ساخت NFT روی شبکه اتریوم به ویژگی‌های مختلف ساختار و ماهیت NFTها و قابلیت‌های بلاک‌چین اتریوم برمی‌گردند. به‌ویژه، حجم خرید و فروش رمزارزها و توکن‌های محصول این بلاک‌چین بسیار بالاتر از انواع دیگر است و همین امر منجر به ایجاد یک بازار...

۱۹ خرداد ۱۴۰۳
[object Object] عکس

هزینه ساخت NFT در شبکه های مختلف؛ آشنایی با انواع هزینه های مینت ان اف تی

با ظهور فناوری بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال، توکن‌های غیرقابل‌تعویض (NFT) به یکی از پرطرفدارترین موضوعات در دنیای دیجیتال تبدیل شده‌اند. این توکن‌ها که نماینده‌ی مالکیت دیجیتال بر آثار هنری، موسیقی، و سایر دارایی‌های دیجیتال هستند، انقلابی در...

۱۷ خرداد ۱۴۰۳
[object Object] عکس

پروتکل اثبات حضور (POAP): انقلابی در ثبت و اثبات حضور با فناوری بلاک‌چین

بسیاری از فعالیت‌ها و رویدادهای روزمره به دنیای دیجیتال منتقل شده‌اند. در این میان، اثبات حضور افراد در رویدادها و گردهمایی‌های آنلاین به چالشی مهم تبدیل شده است. پروتکل اثبات حضور یا POAP راه‌حلی نوین و مبتنی بر فناوری بلاک‌چین برای این مسئله...

۱۶ خرداد ۱۴۰۳