نرخ برابری ارز چیست؟ چه عواملی روی exchange Rate اثر می گذارد؟

 

مولفه نرخ برابری ارز / exchange Rate در همه کشورهای دنیا وجود دارد و این موضوع در هر کشوری به صورت مختلفی بیان می‌شود. به عنوان مثال در بسیاری از کشورها این نرخ به طور ثابت شناخته شده است. در حالی بعضی از کشورها این نرخ را به صورت شناور معرفی میکنند.

اگر بخواهیم نرخ برابری ارز رو به شکل ساده بیان کنیم بدین معنا خواهد بود که ارزش یک ارز در برابر ارزش ارز دیگر به چه صورت است؟ در حالت کلی، ارزها معمولا با دلار مورد مقایسه قرار میگیرند. قیمت ارز کشور A در مقابل ارز کشور B با عنوان نرخ برابری ارز (exchange Rate) شناخته می‌شود.

ارز همان پول، سکه، اسکناس و هر نوع دارایی مختلفی است که دولت‌ها آن را به رسمیت شناخته و برای گردش در اقتصاد یک کشور لازم می‌دانند. به عبارتی، استفاده از ارز به خاطر تبادل کالاها و ادامه حیات کسب و کارها مورد توجه قرار می‌گیرد.

همانطور که قبل‌تر ذکر شد در همه دنیا به علت حاکمیت قدرتمند دلار، از این ارز به عنوان پای ثابت و مستحکم ارزها یاد شده و نسبت این ارز با ارز کشورهای مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرد.

ضریب این نوع نرخ برابری با مولفه‌ای به نام (Exchange Rate) شناخته شده و پیش بینی نرخ ارز هم در این موضوع انجام خواهد شد.

کاربردهای نرخ برابری ارز برای اکثر افرادی که به نوعی اقتصاد دان هستند و یا کمپانی‌های عظیم و مهم را می‌گردانند لازم و ضروری است. علاوه بر این، مسافران خارجی، اشخاصی که خریدهای آنلاین دارند و تمام افرادی که به نوعی با ارز سر و کار دارند باید از این نرخ اطلاع کافی داشته باشند.

نرخ برابری ارز چیست؟

نرخ برابری ارز چیست؟ نرخ برابری ارز  در یک کشور رابطه مستقیمی با ارز کشور دیگر دارد. تبادلات مختلف پولی و مالی با استفاده از دانش به دست آمده از این نرخ به آسانی و مطمئن قابل اجرا خواهد بود. عدد به دست آمده از نرخ برابری ارز باعث خواهد شد تا ارزش پول کشور A بر اساس ارزش پول کشور B و در موعد مشخص شده مشخص شود.

با این حساب؛ در زمان سنجش exchange Rate همواره جفت ارزها جایگزین تک ارز خواهند شد. به عنوان یک نمونه EUR/USD = 1.5750 در اینجا نرخ برابری ارز  دلار و یورو را به تصویر کشیده است. یعنی ارزش یک واحد از پول کشوری که واحد پول آن یورو می‌باشد چیزی برابر با 1.5750 پولِ کشوری است که واحد پول آن دلار است.

این مقایسه و برابری در خصوص ریال و دلار هم صادق خواهد بود. به عبارتی در صورت افزایش قیمت دلار به 50 هزار تومان میتوان برای گرفتن 1 دلار 50 هزار تومان داد که برابر با 500 هزار ریال است.

چرا تغییر نرخ ارز مهم است؟

در پاسخ به این سوال که چرا تغییر نرخ ارز مهم است؟ میتوان گفت؛ توجه به نرخ برابری ارز در حال حاضر که افراد، تمایل بیشتری به تبادلات خارجی پیدا کرده‌اند از مولفه‌های مهم و ضروری اقتصاد به شمار می‌رود. به عبارتی ما دیگر در زمان‌های دور گذشته نیستیم که اقتصادمان را فقط با تبادلات داخلی و اطراف خودمان بگردانیم.

اکنون با توجه به پیشرفت فناوری نیاز به ارتباط با کشورهای مختلف دنیا بیش از پیش احساس می‌شود. بنابراین لازمه چنین فعالیت فراکشوری هم اطلاع و آگاهی از نرخ برابری ارز است. نرخ‌های برابری ارزی می‌توانند از عوامل و موارد مختلف تاثیر بگیرند. این عوامل ممکن است در صنعت گردشگری، صادرات و واردات کالا و سرمایه گذاری باشد.

به عنوان مثال، تاثیر نرخ برابری ارز در صنعت گردشگری با مسافرت‌های خارجی مورد توجه قرار می‌گیرد. به این صورت که افراد بعد از انتخاب مکان و کشور مناسب برای گردش در صدد خواهند بود که واحد پولی کشور خود را با واحد پولی کشور مقصد مبادله نمایند.

در این صورت مهمترین مولفه توجه به نرخ برابری ارز خواهد بود. به عبارتی با افزایش نرخ  ارز، مسلما هزینه‌های سفر هم افزایش خواهد داشت. با این حساب، به واسطه تغییر ارزش پول کشورها صنعت گردشگری هم از این تغییر تاثیر خواهد گرفت.

مورد بعدی در حوزه صادرات و واردات است. در مقوله صادارات و واردات با افزایش نرخ برابری ارز  صادرات جذاب‌تر بوده و به عبارتی، ارز وارد شده به کشور هم افزایش خواهد داشت. اما در مقابل؛ واردات هزینه بالاتری به خود اختصاص داده و به دنبال آن کاهش خواهد یافت.

اما اگر بخواهیم تغییر در نرخ ارز را داشته باشیم، قیمت‌ها، تولید کالا و در نهایت اشتغال از این موضوع تاثیر زیادی خواهند گرفت. بدین صورت که با افزایش صادرات، کالا و نوع تامین آن در کشور مبدا با مشکل مواجه خواهد شد. این مشکل منجر به افزایش قیمت‌ها خواهد شد.

البته شرایط دیگری هم به وجود خواهد آمد. در این شرایط، کالاها وارد کشور شده و هزینه نهایی تولید بالاتر رفته و تولید کنندگان ناچار به افزایش قیمت‌ها خواهند شد.

علاوه بر این تغییر  نرخ برابری ارز در موضوع واردات و صادرات مولفه دامپینگ رو قوت بخشیده و کالاها با قیمتی کمتر از ارزش خود در بازارهای جهانی به فروش می‌روند.

در مورد سرمایه‌گذاری هم می‌توان گفت؛ در هر حالت همه سرمایه گذاران به دنبال دریافت سود بالا از سرمایه گذاری‌های‌شان هستند. به همین دلیل سرمایه گذاران در ابتدا امنیت دارایی خود را خواستاراند و در مراحل بعدی سعی در دریافت سود منظم و مدون دارند.

با تغییر نرخ برابری ارز، مولفه سرمایه گذاری هم با مشکل مواجه شده و هیچ برنامه ریزی از قبل تعیین شده برای آن موثر نخواهد بود. با این حساب، با بیشتر شدن نرخ ارز در کشور سرمایه گذار خارجی بیشتر از داخلی خشنود خواهد شد.

انواع نرخ برابری ارز

همانطور که قبل‌تر در مقدمه ویدیو گفتیم نرخ برابری ارز  در کشورهای مختلف به صورت‌های متفاوتی طراحی و اجرا می‌شود. انواع نرخ‌ برابری ارز به طور ثابت و شناور شناخته می‌شوند. حالا این تقسیم بندی به چه معناست؟

 

نرخ ثابت ارز برابر به چه شکل است؟

در نرخ ثابت ارز برابر (Fixed Exchange Rate System) که با عنوان نرخ ارز میخکوب  هم شناخته می‌شود یک نرخ بدون تغییر برای همه ارزها ارائه خواهد شد. به عبارتی در این نوع نرخ دهی ثبات و اطمینان حرف اول رو در تبادلات خواهد زد.

البته توجه به این نکته هم لازمه که کشورها با داشتن ذخایر ارزی بالا قادر به استفاده از این نوع سیاست خواهند بود. دولت کنترل بالایی روی این انواع نرخ‌ برابری ارز به صورت ثابت دارد و در این صورت ارز داخل کشور غیر قابل تعویض خواهد بود. البته صورت دیگری هم برای این نوع نرخ ارز قابل مشاهده است.

به این شکل که سیاست ثابت بودن این نرخ توسط دولت حمایت شده ولی ورود و خروج بلامانع خواهد بود که در این نوع ارز داخل کشور قابل تعویض می‌باشد. با استفاده از نرخ ثابت میتوان آینده کسب و کارها و تجارت‌ها را پیش بینی کرده و برای آنها برنامه ریزی انجام داد.

نرخ ارز شناور چگونه است؟

یکی دیگر از انواع نرخ‌ برابری ارز، نرخ ارز شناور (Floating Exchange Rate) است. نرخ ارز نوسان دار و نرخ ارز دارای انعطاف هم برای این مولفه کاربرد دارند. این نوع نرخ با توجه به معنی واضح و شفافی که دارد با هر حرکت بازار دچار تغییر و نوسان شده و به عنوان نرخ شناور معرفی خواهد شد.

در این مولفه قیمت یک ارز رابطه مستقیمی با بازار دارد و سیاست عرضه و تقاضا بر قیمت‌ها تاثیر می‌گذارد. به عبارتی ارزش ارز یک کشور در این نوع نرخ از طریق میزان عرضه و تقاضاهایی خواهد بود که در فارکس مشخص شده‌اند.

دولت یا بانک مرکزی هیچ دخالتی روی این نوع نرخ ندارند. کنترل تورم و یا تحریک رشد اقتصادی در این نوع نرخ قابل توجه است. با استفاده از نرخ شناور اقتصاد داخلی یک کشور هیچ تاثیر قابل توجهی از تغییرات و شوک‌های صورت گرفته در کشورهای دیگر نخواهد گرفت.

البته یک نرخ برابری ارز دیگر با عنوان مدیریت‌شده (Managed Exchange rate)  وجود دارد که می‌توان گفت مولفه‌ای بین نرخ ثابت ارزی و نرخ شناور است.

عوامل موثر بر نرخ برابری ارز

در ادامه عوامل موئر بر نرخ برابری ارز را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

نرخ بهره

نرخ بهره تاثیر زیادی روی exchange Rate می‌گذارد. نرخ بهره قیمت ارز است. با این حساب؛ با افزایش نرخ بهره در یک کشور، سرمایه گذارهای بیشتری به سرمایه گذاری در کشور تشویق شده و سعی در کسب سود به نفع خود دارند.

این شرایط موجب افزایش اعتبار ارز در همان کشور شده و اقتصاد مطلوبی قابل مشاهده خواهد بود. نرخ‌های بهره، فارکس، تورم و نرخ بهره بین بانکی لایبور رابطه مستقیمی با هم دارند.

پیشنهاد میش شود مقاله فارکس چیست را مطالعه بفرمایید

 

نرخ تورم

نرخ تورم مهمترین عاملی است که تاثیر خود را روی نرخ برابری ارز می‌گذارد. افزایش قیمت‌ها و به دنبال آن کاهش قدرت خرید تعریف بارز برای نرخ تورم در هر کشوری است. با این حساب، کاهش ارزش پول در همان کشور قابل مشاهده خواهد بود.

به عبارتی با تغییر در این نرخ، نرخ تبدیل ارزها هم تغییر خواهند کرد. با کمتر شدن نرخ تورم در ارز یک کشور ارزش آن ارز به همان میزان در کشورهای دیگر افزایش خواهد یافت.

دولت بدهکار

دولت‌های بدهکار هم تاثیر زیادی روی نرخ برابر ارز دارند. به عبارتی، اگر دولت یک کشور بدهکار زیادی داشته باشد، قطعا نخواهد توانست سرمایه زیادی از خارج کشور کسب کند و همین موضوع باعث بالا رفتن تورم می‌شود.

با همین شرایط، سرمایه گذاران هم به نفع خود وارد عمل شده و سرمایه خود را در بازار آزاد فروخته و باعث کاهش ارزش ارز در آن کشور خواهند شد.

شاخص نسبت قیمت کالاهای وارداتی و صادراتی

مورد بعدی شاخص نسبت قیمت کالاهای وارداتی و صادراتی است. این شاخص در صورت افزایش قیمت کالاهای صادراتی نسبت به کالاهای وارداتی ارزشمند خواهد بود. در این شرایط، درآمدها بیشتر شده و با افزایش تقاضا پول و ارز کشور هم اعتبار بالاتری پیدا می‌کند.

تراز تجاری مثبت

این مولفه هم در اقتصاد یعنی صادرات بیشتر از واردات است که می‌تواند به نفع یک کشور و ارز آوری به داخل باشد.

 

سیاست تثبیت شده و امن

سیاست امن هم تاثیر مستقیم و مثبت خود را روی  exchange Rate خواهد گذاشت. در حالت کلی؛ با امن بودن یک کشور ریسک نوسان‌های موجود در بازار هم کاهش یافته و سرمایه گذارهای خارجی فرصت مطلوبی برای سرمایه گذاری پیدا می‌کنند.

به این طریق رشد اقتصادی مشهود بوده و درآمدها هم بیشتر خواهد شد. با درآمد بالا پس انداز و مصرف هم افزایش داشته و تقاضای داخلی و خارجی برای خدمات کشور بیشتر می‌شود.

رکود اقتصادی

رکود مورد دیگری است که می‌تواند روی نرخ برابری ارز  تاثیر بگذارد. با توجه به مفهوم مشخص این موضوع به واسطه رکود در یک کشور نرخ بهره هم کمتر شده و سرمایه گذاران خارجی هیج تمایلی به سرمایه گذاری در کشور نخواهند داشت. در نهایت؛ این موضوع باعث تضعیف ارز در این کشور خواهد شد.

سفته بازی

سفته بازی هم مورد مهم بعدی در خصوص این موضوع است. سفته بازی مفهومی آشنا برای همه دارد به عبارتی مبادله یک دارایی برای دریافت سود از آن به واسطه تغییر قیمتی که لمس خواهد کرد به سفته بازی معروف شده! افراد با پیش بینی قیمت یک ارز در جهت سود آن را خریداری کرده و تاثیر خود را روی قیمت ارز خواهند گذاشت.

پیش بینی نرخ ارز

در بحث پیش بینی نرخ ارز، استفاده از نرخ تورم کشور A  و کشور B  بهترین راهکار است. علاوه بر این، با بهره گیری از اختلاف بین رشد نقدینگی و رشد اقتصاد هم می‌توان این نرخ را پیش بینی کرد.  در آخر، طلا هم می‌تواند برای این پیش بینی موثر باشد.

به عبارتی با افزایش رشد نقدینگی، ممکن است تورم را مشاهده کنیم. این یکی از عوامل مهم برای تغییر نرخ ارز خواهد بود. در صورتی که قصد داشته باشیم عدد دقیقی در این رابطه به دست بیاوریم، رشد اقتصادی را منهای رشد نقدینگی کرده و حاصل را در نرخ ارز ضرب می‌کنیم.

گاهی این نرخ را بر اساس عرضه و تقاضا در واردات و صادرات می‌سنجند و برخی دیگر مبادله دو ارز رو عامل مهمی برای تعیین نرخ برابری ارز می‌دانند.

در استفاده از روش طلا برای پیش بینی نرخ برابری ارز ملزم هستیم قیمت سکه را تقسیم بر قیمت اونس جهانی نماییم. بعد از انجام این محاسبه، عدد به دست آمده از این تقسیم، ضرب در شاخص یا همان ضریب تبدیل عیار و وزن طلا به سکه خواهد بود.

متخصصان دیگری برای تعیین نرخ واقعی ارز قدرت خرید دلار به ریال رو مورد توجه قرار میدهند. به عبارتی برقراری تعادل نرخ ارز با تفاضل تورم یک کشور با تورم کشورهای مقصد هم پیش بینی خوبی برای تعیین نرخ ارز خواهد بود.

در محاسبه این نرخ ارز اگر شاخص قیمت در کشور مقصد بیشتر باشد کاهش نرخ ارز مشهود می‌شود. بانک مرکزی محاسبه شاخص‌ها و قیمت‌ها رو در هر روز انجام داده و نرخ برابری ارز رو مشخص می‌کند!

 

بانک مرکزی طبق قانون و قواعدی که دارد با استفاده از فرمول ذکر شده حرکاتی انجام میدهد. به عنوان مثال؛ با افزایش قیمت از حاصل این محاسبه، ارز رو در بازار عرضه می‌کند. در مقابل؛ با کمتر شدن قیمت، کاهش عرضه رو مورد توجه قرار می‌دهد!

با استفاده از پیش بینی نرخ ارز، سرمایه گذاران فعال خواهند توانست به خوبی از دارایی‌های‌شان محافظت کنند. و با به کار گیری فرمول مربوط از تورم، اختلاف رشد نقدینگی و اقتصادی و طلا سود جذابی برای خود داشته باشند.

سوالات متداول:

نرخ برابری ارز به چه چیزی اشاره دارد؟ 
ارزش یک ارز در مقابل ارزش ارزهای دیگر با عنوان نرخ برابری ارز یا exchange Rate معرفی میشود.

انواع نرخ برابری ارز کدامند؟
نرخ برابری ارز به دو صورت ثابت و شناور شناخته میشوند.

چه عوامل مهمی روی نرخ برابری ارز تاثیر میگذارند؟
عواملی مانند نرخ تورم، بهره، دولت‌های بدهکار، سفته بازی‌ها، ترازهای تجاری مثبت و … روی exchange Rate تاثیر میگذارند.

 

پارسیان کریپتو در این قسمت از محتوا به موضوع نرخ برابری ارز پرداخت و صفر تا صد آن را برای شما همراهان عزیز ارائه کرد.