تعریف اسیلاتور در تحلیل تکنیکال؛ نحوه کار + معرفی 5 Oscillator برتر

تحلیل تکنیکال نمودارهای قیمت، در بین معامله‌گران حوزه رمزارز از محبوبیت فزاینده‌ای برخوردار است. آنها از این روش برای پیش‌بینی مسیر قیمت استفاده کرده و بر این اساس دست به معامله می‌زنند. الگوهای نمودار شمعی پرکاربردترین ابزارهای تحلیل تکنیکال هستند. اندیکاتورهای محبوبی مثل میانگین متحرک قیمت (MA) در ردیف دوم محبوبیت قرار دارند. پس از آن به جرات می‌توان از قدرت اسیلاتورها (Oscillator) در تحلیل تکنیکال سخن گفت.

 اسیلاتورها، اندیکاتورهای کارآمدی هستند که در خارج از نمودار نمایش داده می‌شوند و اطلاعات مفیدی را درباره وضعیت بازار در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهند. پارسیان کریپتو در این مقاله شما را با تعریف و نحوه کار اسیلاتورها آشنا می‌کند، سپس مزایای این نوع اندیکاتور را برشمرده و چند نمونه پرکاربرد آن را به اختصار معرفی می‌کند. با ما همراه باشید.

اسیلاتور (Oscillator) چیست؟

اسیلاتور یک شاخص تکنیکال است که در پایین نمودار قیمت قرار می‌گیرد و نوسان‌هایی را در قلمروی مثبت و منفی یک محیط رنج نشان می‌دهد. هدف استفاده از این شاخص‌ها، شناسایی جهت و قدرت یا ضعف یک روند است. اکثر معامله‌گران با معامله در جهت روند، به سودهای خوبی دست پیدا می‌‌کنند و در این راه از تخصص اسیلاتورها در تشخیص روند بهره می‌گیرند.

اسیلاتور یا نوسان‌گرهایی که داده‌ها را در طولانی‌مدت گرداوری کرده و نمایش می‌دهند (مثل RSI)، راهنمای خوبی برای سرمایه‌گذاری ارزشی هستند، چون با رسیدن قیمت به بخش بیشینه فروش (فروش بیش از حد)، معامله‌گر می‌تواند ارز مورد نظر خود را با تخفیف خوبی خریداری کند. از طرف دیگر، اسیلاتورهایی که داده‌های دوره‌های کوتاه را گرداوری کرده و نمایش می‌دهند (مثل StochRSI)، حساس و مناسب برای استراتژی‌های معاملات روزانه هستند.

در برخی از اندیکاتورها رسیدن خط به بیشینه خرید (خرید بیش از حد)، نمایش دهنده روند صعودی است و رسیدن آن به بیشینه فروش، روند نزولی را نمایش می‌دهد. سطح میانی بیشتر با ۰ مشخص می‌شود. نوسان‌گرها یک یا چند خط روند دارند. تفسیر این خطوط و سیگنال‌ها در اندیکاتورهای مختلف متفاوت است.

معروف‌ترین اسیلاتورهایی که توسط معامله‌گران استفاده می‌شوند عبارتند از:

• شاخص قدرت نسبی (RSI)
• استوکستیک RSI (StochRSI)
• شاخص کانال کالا (CCI)
• شاخص جریان پول (MFI)
• شاخص قدرت (EFI)
• فیشر ترنسفورم (FT)
• Awesome Oscillator (AO)
• شاخص دامنه درصد ویلیامز (&R)

نحوه کار اسیلاتور

اندیکاتورهای نوسان‌گر برای محاسبه روندها و واگرایی‌های مثبت و منفی از فرمول‌های ریاضی استفاده می‌کنند. داده‌های مورد استفاده در این محاسبات، ترکیبی از اطلاعات قیمت مثل قیمت بسته شدن، بالاترین قیمت و پایین‌ترین قیمت است. اندیکاتورهای پیشرفته‌تر از هیستوگرام نمایه‌های حجمی و ارتباط آن با داده‌های قدیمی مربوط به دوره‌های زمانی مختلف استفاده می‌کنند.

برای مثال، اگر میانگین قیمت بیت کوین در هفته گذشته ۴۰ هزار دلار و در هفته کنونی ۵۰ هزار دلار باشد، احتمالا نوسان‌گر منطقه مثبت را نشان می‌دهد چون قیمت در حال افزایش است.

اسیلاتورها برخلاف اندیکاتورهای پیوت پوینت (PP) یا بولینگرباندز (BB)، بجای ترسیم خطوط بر روی شمع‌های بیت‌کوین، از نمودار خاص خود استفاده می‌کنند و چشم‌انداز جدیدی را از حرکات قیمت در اختیار ما قرار می‌دهند. برخی از آنها به میانگین متحرک قیمت وابسته‌اند و میانگین قیمت در دوره‌های زمانی خاص را محاسبه می‌کنند. برخی حتی از اطلاعات چندین میانگین متحرک استفاده می‌کنند. برای مثال اسیلاتور RSI از میانگین متحرک ساده (SMA) استفاده می‌کند. پیش‌بینی‌ نوسان‌گرها از حرکات قیمت، در نمودارهای بازه‌های زمانی طولانی‌تر صحت بیشتری دارند.

برخی از نوسانگرها حساس‌تر از سایرین هستند. منظور از حساسیت، سرعت حرکت آن است. برای مثال، اندیکاتور استوکستیک RSI، حساسیت زیادی دارد و در عرض چند روز می‌تواند از سطح «بیشینه خرید» به سطح «بیشینه فروش» حرکت کند. در عین حال، شاخص قدرت نسبی (RSI) حساسیت کمتری دارد و تغییر جهت روند در آن ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد. دلیلش این است که RSI از داده‌های طولانی مدت برای مرتبط کردن قیمت فعلی با قیمت‌های پیشین استفاده می‌کند.

دسته‌های مختلف اسیلاتور

 اسیلاتورها شباهت زیادی به هم دارند و به سادگی قابل تفسیر هستند، اما تفاوت‌هایی در داده‌های مورد استفاده، خروجی‌ها و محدودیت‌های آن‌ها وجود دارد. دو نوع دسته‌بندی را می‌توان برای اسیلاتورها قائل شد:

اسیلاتورهای پیشرو (Leading) و پسرو (Lagging)

نوسان‌گرهای پیشرو به اسیلاتورهایی گفته می‌شود که اطلاعاتی را درباره روند کنونی فراهم می‌آورند. یک اندیکاتور پیشرو سیگنال‌های معاملاتی را به محض وقوع نمایش می‌دهد و در عین حال داده‌های تاریخی قبلی را هم در نظر می‌گیرد. این نوع اندیکاتور معمولا براساس اطلاعات میانگین‌های متحرک «وزنی» مثل میانگین متحرک ساده (SMA) و میانگین متحرک نمایی (EMA) کار می‌کنند. اکثر اسیلاتورها در دسته اندیکاتورهای پیشرو قرار می‌گیرند. اسیلاتورهای RSI، StochRSI، CCI، دامنه درصد ویلیام و اسیلاتور Momentum Chande از این دست هستند.

نوسان‌گرهای پسرو تقریبا مشابه اندیکاتورهای پیشرو کار می‌کنند اما با داده‌های قدیمی کار می‌کنند یا به عبارتی اطلاعات آخرین روز را حساب نمی‌کنند. مکدی (MACD) نوعی اسیلاتور پسرو است.

اسیلاتورهای نواری (Range-bound) و متمرکز (Non-Range Bound)

اسیلاتورهای نواری مقادیری را در یک محیط رنج تعریف شده نشان می‌دهند. صرف‌نظر از اینکه از چه نموداری استفاده می‌کنید (۱روزه، ۴ساعته، ۱ساعته و …) محدوده بالایی و پایینی این رنج به میزان یکسانی است. برای مثال، در اندیکاتور RSI، بخش بالایی (بیشینه خرید یا Overbought) همیشه ۷۰ و بخش پایینی (بیشینه فروش یا Oversold) در محدوده ۳۰ است. این ثبات محدوده به معامله‌گران کمک می‌کند چون چشم‌اندازی از قیمت‌های قدیمی در این محدوده‌ها را به آنها نشان می‌دهد. اگر خطوط این اندیکاتور به بخش بالایی یا سطح مقاومت روانی برسد نشان از این است که یک روند قدرتمند صعودی داریم.

نوسان‌گرهای متمرکز، یک محدوده رنج ثابت ندارند و مقادیر آن براساس نمودار متفاوت است. این موضوع تا حدی به خاطر فرمول‌های ریاضی به کار رفته در این نوع نوسان‌گر است. برای مثال در اندیکاتور شاخص قدرت (Elder Force Index) ممکن است اندیکاتور بر روی یک نمودار به مثبت ۵٫۰۰۰٫۰۰۰ و بر روی نمودار دیگری به منفی ۴۰۰٫۰۰۰ برسد. تنها موضوع مشخص در این نوع اندیکاتور مثبت یا منفی بودن وضعیت است چون مقادیر روی هر نموداری متفاوت است.

مزایای استفاده از اسیلاتور در معاملات

این اندیکاتورها بینش‌های متنوعی را به معامله‌گران می‌دهند که در ادامه از آنها یاد شده است:

سطوح بیشینه خرید/فروش: در صورتی که قیمت به نقاط بیشینه برسد، نشان دهنده این است که حرکت روند در حال نزدیک شدن به مرزهای پایانی خود است.

سیگنال‌های خرید/فروش: اسیلاتورها می‌توانند براساس استراتژی کراس‌اور (Crossover) سیگنال‎های خرید و فروش بدهند. اگر یک اسیلاتور از دو میانگین متحرک استفاده کند، متقاطع شدن این دو میانگین می‌تواند نشان دهنده به وجود آمدن یک روند جدید باشد و در این صورت ما می‌توانیم بر این اساس یک معامله را باز کنیم.

معامله براساس روند: یک نوسان‌گر ریتینگ می‌تواند روند فعلی بازار را تایید کند. اگر معامله‌گر از جهت روند صعودی قیمت مطمئن نباشد، حرکت قیمت در جهت مثبت اسیلاتور، روند صعودی را تایید و در صورت نمایش جهت منفی، آن را رد می‌کند. متقاطع شدن خط مرکزی اسیلاتور (یعنی بالاتر یا پایین‌تر از ۰) شروع یک روند جدید را نشان می‌دهد.

معاملات روزانه: اندیکاتورهای حساسی مثل StochRSI به معامله‌گران کمک می‌کنند تا یک استراتژی درون‌روزی برای معاملات روزانه خود ایجاد کنند. حساسیت زیاد و داده‌های قیمت وزنی باعث می‌شود روند جاری قیمت در روز مشخص شود و معامله‌گر بدون نگاه به اطلاعات قدیمی دست به معامله سودآور بزند.

معامله براساس واگرایی: اگر نوسان‌گر مقادیری متفاوت با قیمت کنونی نمودار را نشان دهد (مثلا قیمت بیت کوین در حال افزایش است اما اسیلاتور حرکت رو به پایین دارد)، این امر نشان‌دهنده یک واگرایی بالقوه برای حرکت قیمت به سمت بالا یا پایین است.

اسیلاتورها از نمودار قیمت پیروی می‌کنند اما داده‌های منحصربفردی را ارائه می‌دهند که باعث برتری معامله‌گران آگاه به تحلیل تکنیکال نسبت به سایرین می‌شوند.

معرفی ۵ اسیلاتور برتر برای استفاده در معاملات

برای آشنایی با نحوه استفاده از اسیلاتورها در معاملات، باید از اسیلاتورهای معروفی شروع کنید که چندین دهه در بازارهای مالی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در این بخش ۵ اسیلاتور معروف و پرکاربرد را به شما معرفی می‌کنیم:

۱. مکدی (MACD)

یکی از ساده‌ترین و کاربردی ترین اوسیلاتور در تحلیل تکنیکال، MACD است که برای تایید روند از آن استفاده می شود. مکدی علاوه بر نشان دادن روند، میتواند مومنتوم، سرعت و احتمال تغییر روند را نیز به کاربران نشان دهد. مکدی درتمام استراتژی ها از اسکلپ گرفته تا سوئینگ تریدینگ کاربرد دارد. مکدی از دو بخش هیستوگرام و خط سیگنال تشکیل شده است و میتوان در ترکیب با اندیکاتورهای دیگر برای تحلیل بازار از آن استفاده کرد.

 

۲. آر اس آی (RSI)

یکی از بهترین اوسیلاتورها برای تشخیص برگشت بازار بخصوص در استراتژی های کوتاه مدت، RSI است. کاربرد اصلی اوسیلاتور آر اس آی این است که مناطق اشباع خرید و اشباع فروش را به شما نشان می دهد تا درک کنید که بازار در چه زمان هایی امکان برگشت دارد.

 

۳. دامنه درصد ویلیامز (Williams %R)

نوسان‌گر حساس دامنه درصد ویلیامز یا Williams %R نیز مانند RSI به دنبال نقاط اشباع در بازار میگردد و نشان میدهد که خریداران و فروشندگان در موضع قدرت یا ضعف قراردارند. اگر خط سیگنال اندیکاتور ویلیامز بالا 20 برود یعنی فروشندگان احتمالا در این نقاط بازار وارد میشوند و مارکت نزولی خواهد شد، اما اگر زیر 100 برود به معنای این است که احتمالا به زودی خریداران به بازار مسلط میشوند و روند صعودی می شود.

 

۴. شاخص کانال کالا (CCI)

شاخص کانال کالا یک اندیکاتور پیشرو و نواری است که روند کنونی را ارزیابی می‌کند. این اسیلاتور براساس میانگین‌های متحرک و انحراف آنها کار می‌کند و واگرایی‌های احتمالی را به معامله‌گران نمایش می‌دهد.

 

۵. استوکستیک (Stochastic)

این اندیکاتور حساس که بین ۰ و ۱۰۰ حرکت می‌کند سطوح اشباع خرید و اشباع فروش را نشان می‌دهد. مزیت استوکستیک  در این است که دو میانگین متحرک به نام‌های «K» و «D» دارد و کراس‌اور این خطوط نشان‌دهنده معکوس شدن روند و هشدار به معامله‌گران است. این اوسیلاتور مومنتوم لحظه ای بازار را نسبت به وضعیت روند نشان می دهد و برای پیدا کردن نقاط ورود و خروج از بازار به شدت مناسب است.

 

تفاوت اندیکاتور با اسیلاتور

اندیکاتورها و اسیلاتورها ابزارهای تحلیل تکنیکال هستند. اسیلاتور هم نوعی اندیکاتور است اما به خاطر داشتن فرم خاص و محدوده‌های بالایی و پایینی‌اش نسبت به سایر اندیکاتورها منحصربفرد و متمایز محسوب می‌شود. برای مثال، در صورتی که بخواهیم اندیکاتورهای بولینگر باندز (که بر روی شمع‌های نمودار ترسیم می‌شود) و اندیکاتور شاخص قدرت نسبی (RSI) را با هم مقایسه کنیم، تفاوت آن‌ها کاملا مشهود است.

بولینگرباندز یک نوار آبی رنگ است که شمع‌ها را در یک ساختار کانال-مانند احاطه می‌کند. مرزهای دو طرف این کانال نشان دهنده سطوح حمایت و مقاومت است. RSI نوسان‌گری است که در پایین نمودار (به صورت مجزا) نمایش داده می‌شود و سطوح بیشینه خرید و بیشینه فروش را در یک دامنه رنج محدود نشان می‌دهد. با اینکه هر دوی این اندیکاتورها به تحلیل تکنیکال کمک می‌کنند، کاملا مشخص است که بولینگرباندز یک اسیلاتور نیست.

تمام نوسان‌گرها ظاهر مشابهی دارند، چون یک ویژگی مشترک دارند: همه آنها نوسان‌هایی را حول یک خط مرکزی نمایش می‌دهند. این خط، قلمروی بین مثبت و منفی را مشخص می‌کند. خطوط اسیلاتورها می‌توانند برای مدت زیادی در بخش‌های بیشینه مثل بیشینه فروش بمانند اما در نهایت باید مسیر عکس را در پیش بگیرند. این همان جایی است که بهترین فرصت‌های معاملاتی شکل می‌گیرد و معامله‌گران باهوش به کمک آن می‌توانند روندها را شکار کنند.

سخن آخر

اسیلاتورها به صورت تک یا در ترکیب با سایر اسیلاتورها قابل استفاده هستند. توصیه ما این است که برای کاهش احتمال دریافت سیگنال خطا، از چندین نوسان‌گر به طور همزمان استفاده کنید و از آن‌ها برای تایید مسیر روند کمک بگیرید.

سوالات متداول

اسیلاتور و اندیکاتور چه تفاوتی دارند؟

اسیلاتور هم نوعی اندیکاتور است اما به خاطر داشتن فرم خاص و محدوده‌های بالایی و پایینی‌اش نسبت به سایر اندیکاتورها منحصربفرد و متمایز محسوب می‌شود

بهترین اسیلاتور ها برای معامله کدام اند؟

اسیلاتور های MACD ،RSI و CCI سه تا از بهترین اسیلاتور ها برای استفاده در معاملات به شمار می آیند.