هرآنچه از سقوط بانک سیلیکون ولی می‌دانیم

بانک سیلیکون ولی (Silicon Valley Bank) بانک حامی استارتاپ‌های حوزه فناوری و به خصوص فعالان حوزه ارزهای دیجیتال هفته گذشته به‌طور غیرمنتظره‌ای ظرف ۴۸ ساعت ورشکسته شد تا بسیاری از سرمایه‌گذاران و سپرده‌گذاران شوکه شوند و بازار ارزهای دیجتال و صنعت کریپتو نیز با یک بحران جدی دست و پنجه نرم کند. حالا این نگرانی وجود دارد که مبادا این بحران مالی به سایر بانک‌ها و مؤسسات مالی نیز سرایت کند.

ورشکستگی بانک سیلیکون ولی صبح روز جمعه ۱۰ مارس (۱۹ اسفند) قطعی شد تا این بانک تعطیل با مداخله نهاد تنظیم مقررات بانکی ایالت کالیفرنیا تعطیل شود. برخی از شرکت‌های اعطاکننده وام‌ بر پایه رمزارزها از جمله بلاک‌فای (BlockFi) و همین‌طور شرکت‌های عرضه‌کننده ارزهای دیجیتال از جمله سپرده‌گذاران بانک سیلیکون ولی بودند.

ورشکستگی بانک سیلیکون ولی، حالا تبدیل به بزرگ‌ترین ورشکستگی یک بانک از زمان بحران مالی سال ۲۰۰۸ به حساب می‌آید. در آن زمان بانک واشنگتن میچوال (Washington Mutual) در پی بحران‌های مالی سقوط کرده بود. واشنگتن میچوال بانکی بود که در سال ۱۸۸۹ تأسیس شده بود و با وجود اینکه ۳۰۷ میلیارد دلار دارایی داشت باز هم اعلام ورشکستگی کرد.

با پارسیان ان.اف.تی بیش‌تر در جریان اخبار دنیای کریپتو قرار بگیرید:

بانک سیلورگیت به دنبال راهی برای نجات از تعطیلی است

سم بنکمن فرید به اتهامات تازه‌ای متهم شد

صرافی کراکن به‌زودی بانک ارز دیجیتال راه‌اندازی می‌کند

بانک سیلیکون ولی در سال ۱۹۸۳ تأسیس شد و توانست به عنوان یکی از بانک‌های متخصص در زمینه حمایت مالی از استارتاپ‌های فناوری نامی برای خود دست پا کند. گسترش نفوذ این بانک به حدی بود که تقریبا بیش از نیمی از شرکت‌ها در زمینه فناوری‌های نو و مراقبت‌های بهداشتی را تأمین مالی می‌کرد. هرچند بانک سیلیکون ولی چندان بیرون از مرزهای کشور‌آمریکا شاخته شده نیست، اما با وجود دارایی ۲۰۹ میلیاد دلاری که تا پایان سال ۲۰۲۲ به نام این بانک ثبت شده بود، در بین ۲۰ بانک برتر کشور قرار می‌گرفت.

اما چرا بانک سیلیکون ولی ورشکست شد؟

فدرال رزرو، (بانک مرکزی کشور آمریکا) از حدود یک سال قبل برای کاهش نرخ تورم، افزایش مستمر نرخ بهره را در دستور کار قرار داد. اما فدرال رزرو با چنان شتابی افزایش نرخ بهره را بالا ‌برد که هزینه‌ها‌ی درخواست و اخذ وام از سرعت رشد قیمت سهام شرکت‌های فناوری که خود بانک سیلیکون ولی از آنها سود می‌برد نیز فراتر رفت.

نرخ‌های بهره‌ی بالاتر همین‌طور ارزش اوراق قرضه‌ی بلند مدتی که سیلیکون ولی و سایر بانک‌ها در دوران نرخ‌های بهره‌ی بسیار پائین‌تر (وگاهی با قیمتی نزدیک به صفر) خریداری کرده بودند را نیز کاهش داد. در واقع، در حالی که بازدهی اوراق ۱۰ ساله‌ای که اخیرا خزانه‌داری ایالات متحده منتشر کرده به ۳٫۹  درصد رسیده، در مقابل اوراق قرضیه‌ی ۲۱ میلیارد دلاری بانک سیلیکون ولی تنها شامل سود ۱٫۷۹ درصدی شده‌اند.

در همین حال، سرمایه‌‌گذاری پرریسک سیر نزولی پیدا کرد و استارتاپ‌ها مجبور شدند که از سرمایه‌ها و سپرده‌های خود در سیلیکون ولی بهره ببرند. در این شرایط که سیلیکون ولی هر روز به دلیل اوراق قرضه بدهی‌های بیش‌تری به بار می‌آورد، سرعت برداشت مشتریان از حساب‌ها و سپرده‌هایشان نیز افزایش پیدا می‌کرد. این در حالی بود که بخش‌ زیادی از این سپرده‌ها قبلا برای خرید اوراق قرضیه هزینه شده بودند.

سیلیکون ولی در همین حال روز چهارشنبه (۸ مارس) اعلام کرد که به ناچار مجبور شده که بخشی از اوراق بهادار خود را با وجود زیان نقد کند. مدیران این بانک همچنین گفته‌اند که قصد دارند ۲٫۲۵ میلیارد دلار سهام دیگر را نیز برای حفظ تعادل ترازنامه بفروشند. در همین حال، همان‌طور که قابل انتظار بود، شرکت‌های سرمایه‌گذاری از بحران مالی اخیر بانک نگران شدند و برداشت‌های خود از بانک را افزایش دادند.

سقوط سهام این بانک صبح روز پنج‌شنبه (۹ مارس) شروع شد و به سرعت قیمت سهام سایر بانک‌ها نیز در پی نگرانی از بحرانی مشابه سال ۲۰۰۸ سیر نزولی پیدا کرد. معاملات سهام بانک سیلیکون ولی صبح جمعه متوقف شد و تلاش‌های مدیران بانک برای پیدا کردن یک خریدار یا روشی برای افزایش سریع سرمایه بدون هر نتیجه‌ای خیلی زود خاتمه یافت. پس از آن نهاد تنظیم مقررات بانکی ایالت کالیفرنیا وارد ماجرا شد. حالا سیلیکون ولی تحت نظارت شرکت بیمه سپرده فدرال قرار گرفته است.

در این حال، این سوال مطرح می‌شود که آیا ممکن است ورشکستگی بانک سیلیکون ولی هرگونه اثر دومینویی داشته باشد و باعث شود که سایر بانک‌های آمریکایی نیز وارد بحران شوند؟ با این حال، به نظر این فرضیه چندان واقع‌بینانه نیست. به عقیده برخی از کارشناسان و اقتصاددانان، بانک‌هایی که در حال حاضر با مشکل پولی مواجه شدند کوچک‌تر از آن هستند که بتوانند هرگونه تهدیدی برای نظام بانک‌داری آمریکا به وجود بیاورند.

با این حال همچنان این امکان وجود دارد که برخی از بانک‌های کوچک‌تری که با شرکت‌های حوزه فناوری و ارزهای دیجیتال مشارکت دارند در شرایط سختی قرار بگیرند. در واقع، این باور وجود دارد که سیاست افزایش نرخ بهره‌ که فدرال رزرو به اجر درآورده سرانجام باعث می‌شود که بانک‌های کوچک به زانو دربیایند.

شرکت بیمه سپرده فدرال، یک سازمان مستقل زیر نظر دولت فدرال آمریکا است که علاوه بر بیمه کردن سپرده‌های بانکی، وظیفه‌ی نظارت بر بانک‌های ایالتی غیرعضو فدرال رزرو و مؤسسه‌های پس‌انداز ایالتی را برعهده دارد. شرکت بیمه سپرده فدرال همچنین هرگاه که ملاحظه کند بانکی شرایط ادامه فعالیت را ندارد بانک را وارد مرحله‌ی تصفیه یا حفاظت اموال می‌کند تا از وخامت وضعیت بانک که موجب ضرر و زیان بیش‌تر به سپرده‌گذاران می‌شود پیشگیری کند.

همچنین شرکت بیمه سپرده فدرال عموما دارایی‌های بانک‌های ورشکسته را به سایر بانک‌ها می‌فروشد و از درآمدهای به دست آمده برای بازپرداخت سپرده‌گذارانی (که وجود آنها بیمه نشده) استفاده می‌کند. با این حال، همچنان این امید هرچند اندک وجود دارد که یک خریدار برای بانک سیلیکون ولی پیدا شود.